“… I pa a thi,”
chu thlaphang mangang thu sawi ri chu ka bengah
chuan dar benthek ri ang vel mai mai a ni. ‘Nga tan
mah ka ti lova, ka thaw huai zawkin ka hria.
Kum 4 mi lek ka nih laiin ka nu in min boralsan a,
fahrah taka hun hmang turin nun bul ka tan chho ve
ta, mihausa kan nih loh avangin ei leh in ringawt
pawh ka pi leh pu te tan chuan a buaithlak a.
Eizawngtu ber ka pa lah zu ngawlvei niin a hlawh
pawh zu manah a hmang zo chu a ni zel mai si. Kei
ngei pawh phurrit ka ni ta der mai. Mahse, ka pi leh
pu te chuan min hmangaih em em a, thu tha min
hrilh a, “i pa hi i hmangaih tur a ni, nang chauh
fapa a nei che a, eng ang pawhin awm mahse i pa
a ni tho tho a, englaimahin thlahthlam ngai suh
aw..,” tih chu an inkar a min muttir pahin min hrilh
fo thin, ka vawng ve viau pawhin ka hria.
Mahse, thim hian thuah a lo nei thin tih ka hriat
meuh chuan ka nun chu beidawnna in a lo khat
hman tawh. Nikum hmasa maiah ka pi ka sun a,
niminah min hmangaihtu awmchhun ka pu kan
vuiliam leh bawk a, min hmangaihtu tur ve ber ‘Ka
pa’ khawnge a awm? Tunah chuan kum 28 lai ka ni
ve tawh a, kum 11 mi ka nih laia ka pa in nupui
dang min neih san lai khan thil tha nge tha lo pawh
thliar thiam lovin ka uipui tuilian thlir vel mai mai
kha a nia. Tun hnuah hian rilru natna tur hi ka van
ngah em! Rilru hahna hi chhum ruahtuipai ni se
Rihdil aia lian khuapna tur khawp chu ka sur tir thei
em em ang.
Pathian zarah thenawm khawvengte hmangaihna leh
lainatna ka dawng a, tluang takin ka graduate ve
mai a. Chumi kara ka pi tar tawh takin chawhmeh
zuara a hah rimtawng thin zia te; ka pu, a that
vanglaia lung mistiri thin, tar alam a fanu pahnih
ngawt sun a, a fapa innghahna ber zu ngawlvei ni
bawk, cubic pakhat lek pawh zo tawh lovin mi
hnuaiah lungrem a a inhlawh laite ka ngaihtuah
chhuak fo va. Ka thinlung hi a rum a, tu hriat lem
lohin rizai hnuaiah ka mittui ka hruk chang kha a va
tam thin em!
Engkimah ka ‘PA’ ka dem a, fa chuang ui chuang a
min siamtu chu eklung tlukah pawh ka ngai ta lo.
Eklungte chuan ek tal an la bawm a, an tihtur an la
hlen zawk. Ka pa ve chu ek chu sawi loh eklung nen
vawkchaw kuang a dah ho atan pawh ka duh lo. Ka
ten a, ka hua a, thi se ka tan a hlimawm zawkin ka
ring thin. Ka school kal lai khan naupang tih takah
nu leh pa koh khawm ni a lo awm ve fo a, nu emaw
pa emaw kal tur nei ve lovin, ka pi leh pu te lah an
thawh tur hmuh chhun an thawh loh chuan nghei
mai thei kan nih vanga thenawm nu leh pa te’n min
kep chang kha a va tam em! Parents’ Day kan hman
ni apiang hi ka tan chuan lungchhiat ni a ni a.
Mother’s Day lah chuti bawk. Father’s Day
hmangchhuaktu erawh ka demin ka haw em em a,
ka pa leh ka nuhrawn mitthla chungin an thlalak chu
chemin ka vit sawk sawk thin.
Ka pu ka vuiliam atang phei chuan ka mal em em
a. Ka suahsual tukhumpawn chhuahin a kuang
thlalakpuinaah pawh ka pa telna hrim hrimah ka
lang duh lo kha a nia. Ka pa hmuh lai phei chuan
mittui farkhat pawh tih tlak ka tum lo hrim hrim. Ka
nu boral lai khan naupangte mah ni ila hei hi ka la
mitthla thei; a rui hle a, ring deuhin a tap vak a. A
chhuak a; a va in belh tih hriat reng rengin a aia
ruiin a rawn lut a, a ngai te bawkin a tap leh a; a
tawpah phei chuan ruang kilna thutthleng seiah a
chatthla a nih kha. Tunhnu a ka ngaihtuah hian ka
mittui a ti tla fo a, ka nu ka khawngaih zual thin.
Pathian zarah eizawnna tha tak nei ve in, Contractor
pakhat hnuaiah Manager-in ka awm ve a, sum pawh
ka lalut malh malh viau mai, ka pi leh pu te nen kan
chenna ho na- ka nu, ka pi leh pu te ruang chhuahna
hmun, ka pa in nupui nei a min chhuahsanna hmun
chu chei tha in pangngai takin ka khawsa chho ve a.
Keimah ang bawk a mirethei tanpui chu ka
tihmakmawhah dahin mifak pawh ka hlawh thin
khawp mai. Mahse, ka chapo ngam lo va, kan
thenawm hnaivai ho te lek bulah phei chuan
naupang chhia ang mai hian ka la pangchang fo thin
zawk a ni.
Sunday-te a ni bawk a, chawhnu inkhawm ban
chuan t.v en pahin ka lo muzal vel mai mai a,
thenawmpa chuan kawngka kik dawt dawtin..”
Bawiha.. Bawiha.. I pa a thi a nia..,” A thlaphang
nen tawngkam mawi a hmang hman bik lo a ni ngei
ang. Kei lah pek chuan kawngka hawn pahin, a
mawihnaiah, “A va zia lo ve aw.. Engtia han tih chi
nge maw ni aw…,” kan ti liam ve puat ngawt a. Ro
kan rel fel hnu chuan Aizawl atangin Lunglei chu kan
zan tlan chuk chuk a, kal kawngah te chuan ka pa
ka ngaihtuah ve chhun pawh ka nu ruang chunga a
khawsak dan leh min ngaihsak loh zia te, ka pi leh
pu te a tih retheih zia te chauh chu a ni.
Lunglei pawh kan thleng phei ve mai a, ka pa te in
min hruai thlen chuan mi an lo tam khawp mai,
inchhung pawh luh hleihtheih loh khawpin mi an lo
thahnem a, min lo ngai pawimawh em em mai
lehnghal. Lehlam zawng tak chuan a lawmawm ve
mai mai, kan milian thlen ruihte’n ka hre deuh roh a.
Ka pa zu ngawlvei ve mai mai an chawimawi thiam
danah erawh ka zak ru deuh bawk. Vuina hun neuh
neuh kan tih fel hnu chuan zan pawh riah ka tum lo.
Kan zan tlan tho riak ang tluk ka ni ka ti deuh tlat,
ka nu ruang pawh zah lo tu hi eng ai ah tehlul nge a
thlarau ka zah sak bik ang ni?
Haw luih ka tih deuh tlat avangin ka nuhrawn chuan
mit vung deuh lek luk hian Diary min rawn pe a.
Englaimahin ka be ngai lo tih a hriat vang nge
mawni; en pawh min en lo chuan min pe mawl tawp
mai a. Kei lah min be lo chu ka lawm letling phian
leh nghal ah! Ka bag-ah ak in Aizawl lam pan chuan
kan inkhalh haw leh ta, ka thawveng huai nia ka
inhriat lai chuan ka Diary ah chu ka phawrh chak leh
deuh thin. Mahse, in thlen hun a chhiar law law a
tha ti rilru chungin ka lo mutthlu sek a, kan tlan liam
palh teuh ngei mai, thenawmpa chuan, “lo muhil
rawh, kan accident lo chauh a nih kha, i chau a
niang,” a han tih chuan ihe lovin ka khalh tir nghal
mai bawk a.
Rei pawh kan tlan hma chuan ri bup ka hria a, ka
hawi chhuah chuan truck lian deuh mai nen hian kan
lo insu chu niin! Ka ban dinglam a che thei lo, ka
ban veilam chuan thei leh thei lovin Ka lu ka’n dap
tawk a, thi hlirin a lo khat tlat. Thei leh thei lovin ka
han melh kual a, ka chuanpui, thenawmpa leh
kawmchhak te nupa chu biak chi ziazang an ni lo,
chet ka han tum chu lungtum lammual tiat nawr
sawn tum ang vel ka ni, ka theih loh dan chu thei lo
tak hi ka ni ringawt.
Vai pahnih/pathum bawr vel hlauthawng chiar nak
nak chu ka hre vuai vuai a. Mizotawng thiam ve
deuh pakhat chuan, “Ka pu na em? Nangmahni tlan
chak lutuk…. Eheeee… Ka pi leh pu te pawh thi vek
dawn niang, ka pu nangmah hlau suh, nangma
kutbung pawh zawm leh theih em em ang,” a rawn
ti chu ka harh zawk hian ka hria. Theihtawp chhuah
a intihharh tum pahin ka han hawi thlebup chu ka
ban dinglam alo awm tawh lo. Ka malpui te chu thir
lawrah a lo invit pawrh ter tuar chu niin. Nichin khan
ka kut veilam ka chet theih tawk tawk a, ka lu ka
dap thei hram kha a nia, tunah chuan chu pawh che
tur a awm ta lo. Ka tuiin a hal huam huam a, ka mit
sulh sulh a, a thim mup a, a var leh pup a, ka harh
huai mai. Thei leh thei lovin engtin tin emaw motor
atang chuan ka chhuak a, ka thiante awmdan en
chiang tura ka lehhawi leh chiah chu ka phu nasa
kher mai; keimah pawh ka lo la awm reng chu niin!
Ka zu inen a, ka thi chiang ngei mai. Mangang zet a
ka awm lai chuan ka nu, min hringtu ngei mai chu
ka bulah kawr senduk lampang ha hian a lo nui thi
sung a, ka va rap tehlul em! “Nu..,” ka’n au a, a nui
rapawm tual tual leh nghal… A nui ri chu avrapawm
tual tual a, a ring tulh tulh a, beng hupin ka kun
chawih chawih a, mahse hup loh ang mai a ni.
Theihtawp a ringin,”A tawwwwkkk,” ka ti tuarh.
Ri bup ka hria a, ka phu zuk, ka harh chu ka
mumang vek chu lo niin, ka thaw huai mai.
Thenawmpa’ n “i muhil tui thei meuh maw? Kawng
chhe laiah hi chuan mut tak tak hi a har a nia..” A
tih ri chuan min ti thlamuang suai suai thei nia.
Ka Pa Dairy
In ka thleng chu ka mumang a ka nu ka hmuh dan
kha ka rap ru riau mai a, ka thauah te mi man deuh
reuh hian ka hre tel deuh roh a! Ka ngaihtuah
chhuak thut a; ka Diary ah chu bag atanga phawrhin
ka han keu a, a chul deuh rup tawh mai a, phek
hmasa berah.. ‘Ka Diary May 1987- ) tih a lo in ziak
kiau mai a, a paper hlui deuh tawh mah se a ziak a
la fiah khawp mai. Ka keu thuak thuak a, a ziak
khat em em mai leh nghal ah. A ziah chhunah a
ziak deuh teuh a, phek hnih/thum vel dah awlin ni
inkar hlat deuh deuh hian a peih chang chang a ziah
niawm takin a ziak leh duah roh a.
19th May 1987:- Ka nupui hual nen kan inhmu a
kan hlim khawp mai. Kan hma lam hun tur sawi
dunin palai kal hun tur te kan sawi a, hlim takin kan
inthlah. Vawin tluka hlim ni hi ka la nei paw’n ka hre
chiah lo.
20 May 1987:-
Palai kan tir a engkim a fel vek a, a hun leh ni ruat
turin an kal nawn leh ang, a lawm nan thingpui te in
in, thian ho in ar kan kang a, kan tlaivar.
15 June 1987 :- Kan inneih ni tur pawh ni tlemte in
a dang tawh a, harsatna pakhat kan nei, ka nupui
hual thiannu pakhat chu awm na tur nei lovin a rawn
tlu lut a, ka nupui hual hian a rawn hruai nghe nghe.
Ka nupui hualte in lamah mikhual an neih neuh neuh
vang leh mutna tur takngial pawh hmun an neih rih
loh avangin kan sawi ho fe hnuah room awl kan nei
tho bawk a tiin kan in ah awm rih mai se kan ti a,
palaite pawh engkim hrilhin ngaih loh lam a mite
ngaih theih tur zawng zawng lakah kan inveng ve.
Ziah chhunzawm tawh lem lovin 16 oct 1988
a lo ni dawrh a, chhiar leh ang.
Khawvelah hian ka inchhir ber awm e, kha zan kha
ka hlim ber tawp zan a lo ni ta! A tuk maia nupui nei
tur ka nih avangin thian tha te’n i tlangval sun a ngai
an ti miau mai si a. Kei pawh ka in hnem hle a, kan
rui phur chu rei tak kan meng a, kan mut meuh
chuan khua a var titih reng mai. Zing ka han tho chu
ka room-ah ka lo mu reng reng lo chu niin, ka bulah
chuan midang mu ve awm nia ka hriat chu ka han
dap a, ka nupui hual thiannu chu saruak ngalngatin a
lo mu reng mai! Room atang ka chhuah dawn chuan
kekawrte pawh ka ha lo tih ka hre ve chiah! Ka inha
fel ka chhuak chu ngawi rengin ka nupui hual leh a
chhungte, palai te leh Pastor, upa thlengin engmah
sawi lovin an lo awm kim thap!
Engmah hre lovin ka nupui hual thiannu kan ina kan
khawngaih awm tir ve chu towel chauh bihin a rawn
chhuak a, min thlir dun thap. Thil awmzia ka man
thiam tan, engkim hi a tawp dawn tih hi a ni. Ka
nupui hual chu ngawi rengin a chhuak a, a nu leh pa
in an zui chhuak a, kan thusawi zawng zawng chu
sawi vek sen pawh a ni lo ve. A mualpho thei ang
berin ka awm a, kha zan khan tuna ka nupui ni ta ka
nupui hual thiannu, Mawii hi kan zingah lo tel ve in
ka kam nam deuh khan ka lo kuah fet deuh thin a.
Ka in tam telh telh a, thiante an tin zawh chuan ka
room-ah emaw ka luh ka ti kha ka lo lut awzawng
lova Mawii room-ah lut in ka lo va mu a. Ka
ngaihtuah let a, ka chetsualpui ngei tih chu ka la hre
ruai ruai thei.
Ka zak em em a, awmngaihna ka hre lo. Mawii chu
ka hnawtchhuak a, amah duh lo tu a nutei bulah a kir
leh a. Mahse, awmzia a awm chuang lo, thla tam a
ral hmain Mawii chu a rai tih kan han hre leh nen, ka
tan khawvel hi a tawp ni ber hian ka hria. Duh lo
sateh mah ila ka fa a pai miau avangin ka neih ngei
tulin ka hria. Mipa ka ni a ka tih sual man chu ka
phurh tur a ni reng a ni. Eng ai ah tehlul nge mahni
in control thei lo khawp leh chhia leh tha pawh thliar
lova ka lo ngaihtuah pawlh vek teh ei? Ka fa chu a
fahrah ngawt tur a ni bik hleinem. A thuhrimah ka
nupui hual Lily-i te lah an zak lutuk keimah vangin
Lunglei lamah an pem daih bawk si, vawikhatmah
kan inbe zui ta lo bawk nen, a nutei te chuan an lo la
ui kual kawi ve leh ta nghal ah. Mahse, intipaukhauh
luiin ka chetsualpui ngei chu nupuiah ka nei ta a, a ni
pawh an tuithlar chiang ngei mai!
Mahse, hlimna hi a thlawk bo vek thei bik lo va, ka
nupui neih hnuah pawh thlakhat dawn chu a bulah ka
mu duh lo, ka ten tlat thin. Mahse, ka khawngaih leh
viau lawi si thin a, cheng ho ta reng chu min duat
thiam bawk nen, ka nu leh pa rilru chu reiloteah a
hmin thuai reng ah. Be miah lo mah ila min duat em
em a. ‘Ka tana ruat a nih hi’ tiin ngaihngam takin ka
pawm ta a, hlim pawh kan hlim chho ve viau.
Fa min han hrin sak a, mipa ngei mai min han hrin
sak phei chu ka lawm em em a, ka hmangaih tan
hialin ka hria, ka ngaihsak em em a, ka duat hluah
hluah a ni mai.
Ka nupui hi fahrah ve tak in a seilian a, a nutei te in
ah awmin a nutei pasal hian vawitam mutpui a lo
tum thin. Chutiang teh hrep vang chuan a nutei te
nupa pawh an inthen a, Mawii pawh hian a nutei chu
a zui zel. Mahse, thiam lohna engmah nei lo chu a
pasalin a ngaihzawn tak tlat avangin a nutei chuan a
hnawt chhuak ta tho a; tap chungin min rawn bel kha
a nia, kan hrechiang bawk a, kan khawngaih a ni.
Mahse, ka nupui ni tur hian ka la suangtuahpui ngai
lo, kan heti ta sa sa bawk a tiin ka duat em em tawh
a, ka fapa lah hian min ti hlim thei bawk si, tunah
tak chuan ka hlim tih bak sawi tur ka van viau rih a
ni.
Hei pawh ziah chhunzawm awm tawh lem lovin 18
feb 1989 tiin a chhunzawm leh daih mai a.
Nimin kha ka fapa Birthday a ni a, theihtawp
chhuahin neihthinglung khawng tak meuh meuhin
thenrual tha te sawm khawm ve in chawhlui kan kil
ho a, ka fapa pawh ahlim ve ngang a niang; a nui
reng maiin ka hria, mahse, zan lam a ka thu hriat
erawh rilru a nuam thei lo.
Kan ei leh in ningnawi senga kan buai map map lai
chuan kan thenawmpa, ka fapa pawh duat em em tu
leh kan nu chu an inbekbawr ser ser a, min en a an
nui leh deuh tet tet thin hian ka hre deuh tlat mai a,
ngaihtha viau lo mah ila ka thik chuang lem lo.
Tichuan, inleng an tin a, keini pawh kan mu ve mai
a, kei, mut duh tih takah ka lo muhil leh mai pek a.
Ka fapa tal erh erh chuan min tiharh nge aikaih ve
zawk hrim hrim? Ka harh zawk mai a, ka nupui chu
ka bulah a lo mu tawh lo reng reng! Mahse, sitting
room lamah thawm a neih avangin ka thla a muang
suai mai. Thawm dim takin ka va kal them them a,
parda kar atang chuan ka bih ta a, kawr ha lovin bra
erawh a hreng thung a, rangkachak thi niawm tak hi
a lo awrh chhin vel mek a; ngaihthat lohna em em
pawh ka la nei chuang lo. Va pan pahin, “I va
inhmeh ve,” ka va ti chu a phu zawk hian ka hria.
Hmel davai deuh hian min en ha a, thil dik lo enge
maw a awmin ka hre tlat. Mahse, a insiam tha thuai
a, hlim hmel takin, “Nia, vawiin a ka thiannu pakhat
khan min present alawm le, sunday inkhawm hunah
ka awrh ang te ka lo ti deuh a,” tih pahin rangkachak
thi bawm niawm takah chuan lehkhathem hi a hnawh
nawk nawk a, bawlhlawh bawmah a paih daih a.
Tichuan pangngai takin kan mu leh mai a.
Mahse, eng in nge min mawlh hriatthiam chiah si
loh hian bawlhlawh bawm chuan ka rilru a la ta tlat
mai, aikaih an tih ang hian ka awm ni berin ka hria.
Kan nu muhil chu ka va en a, a mutui khawp mai. Ka
tho them them a, bawlhlawh bawm chu en in kan nu
thil paih chu ka la chhuak a, ka’n en chian nak
chuan ka phu zawk thei hial!
Lehkhathem hlai vak lo ah hian ‘FAPA MIN HRIN SAK
A, KA LAWM E, KA MUALPHONA TUR ZAWNG
ZAWNG LAKAH MIN CHHAN HIM A KA LAWM BAWK
E, HEI HI LAWMTHU SAWI NAN’ Ka mitsulh a,
mahse, chawplehchilhin ka inti harh thuai a;
inngaihtuah fimin engtin nge thil awm zel dan hriat
ka chak ta tlat mai le. Bawlhlawh bawmah ka dah let
leh a, muhil ang takin kan nu chet hun ka nghak ta
ran mai a, ka thinrim leh tawt up up avang chuan ka
muhil thei lo hrim hrim bawk. Zing lamah chuan kan
nu chu zunram thiar turin a tho ta ngei mai. Thawm
dim thei ang berin ka enthla zui a, bawlhhlawh bawm
chu a pan ding nghal reng bawk. Ka rin ang chiahin
lehkhathem chu la chhuakin bucket a tuiah chuan a
chiah huh a; nuai sawm bawrh bawrh pah chuan
tuidehnaah paihin, tuiin a leihtleng nghal hmak bawk.
Ka rilru a mawlh em avang chuan chaw ei pawh a
tui lova, ka kham thuai nghe nghe. Ka fapa ni lo chu
fapa angin ka lo pawm em ni? A ni thei lo, ka fapa
ngei a niang, a ni tur a ni, midang fa atan ka phal lo
hrim hrim. Engpawh nise kan nu hi dawp a ngai
dawn, mahse, min hrilh duh kher ang em? Nghak leh
hlek zawk ila a tha zawk ang tiin kan titawp phawt
ang e.
20 March 1989 :- Vawin chu ka lu a nat fek fek
avangin office ban hma fe in ka haw a, ka nu leh pa
te mitthi in lamah nilen an tum nen ‘kan nu in
chance-ah a la mai thei’ tih pahin ka inngaihtuah
kawngtluan!
Kawngkapui chu dimte in ka’n hawng da da a, ka rin
chu a dik a, ka mi rin loh lutuk ka hmu tel thung!
KTP Leader, khawtlang tana mi tangkai, V.C Member
ni thei khawp a mifel, kan thenawmpa, ka mi rin ber
mai, nupui fanau nei tawh leh kan nu chu
thutthlengseiah rem leh rem lova an lo khawsa chu
ka phawk ta a nih chu mawle!
Ka thinrim lutuk chu engmah ka hre chang tawh lo,
kawngka ka hawng rawk a, chempui la in an pahnih
chuan sahhlum tumin ka pan chheu chheu mai. Kan
nu hlau mangang au thawmah chuan thenawm
khawveng an rawn tlankhawm nghal tuk tuk mai a.
Mahse, tualthattu nih ka duh lohna chuan min hneh
chawpchilh nghal avangin kan nu chu chhuatah ka
thuai thal tawp a, thenawmpa pawh ka hnek thuai
bawk. Patling thinrim tawngkhawng kutthlak a ni
bawk a, mahni ai te lehnghal ka’n hnek chu a lo dawl
lo nasa mai. A rawn thleng a piang chuan kan nu
saruak deuhthaw leh thenawmpa, kekawrte nen
chauh a let huang an hmuh chuan zawh nawn an
ngai vak lo a niang e, ngawi rengin min thlir thap
mai a(h). Ka thinthawk phut chuan ngaihtuah mang
lo vin kan nu sah ka tum thut, mahse, engtin tin
emaw patling thenkhat chuan min lo dang hman a;
Ka rilru a fim leh meuh chuan ka taksa chu a khur
zawih zawih mai a, ka ding ngil thei lo chhiava a ni
ber e.
Mawii chu ka lo hmangaih ve hman hle in ka inhria,
min chhan let dan erawh mihring niawm pawh in a
mawi lo ve! Ka insum zo lo va, room-ah lutin patling
apumpa ka tap rawih rawih a; ka thinlung hi a
kehsawm vek a ni. Ka nu leh pa te min biakna ka
chhang lo va, ka fapa ka bula rawn kal terh terh pawh
ka lawm thei hek lo.
Zan a lo ni a, ka pa remruatna hmangin engkim kan
sawi tlang ang. Kan kim thawkhat viau, thuhretu atan
kan VCP pawh a lo tel ve bawk a, kan YMA
president nen lam kan kim khawp mai. Khawvel a
thutlukna harsa ber chu ka pa chuan min chhawp sak
rup mai le!
Chu thu chu midang pawhin an thlawp viauin ka hria,
kan YMA President leh VCP pawhin an thlawp khawp
mai. Ka nupui ka en a, ngaihdam dil pu, dil ngam si
lo melh in min rawn melh zawk. Thenawmpa ka va
en, hlau thlabar hmel bak a la pu lo! Ka pa thusawi
chu, “Eng pawh nise, hei, kan mualpho dan chu tlang
hriat a ni a, sawi tam a tul ber lo ve, ti hian kan
nupain kan lo ngaihtuah ve a. Duhthusamah chuan
Mawii hi kan hmuh phak loh hlate khuah awm se
kan duh em em rualin tunge a belh ang a? Tu in nge
ka ui ka ar ti ta ang? A uirenapa lah hi nupui fanau
nei lai a ni a, inkawprem thei chi zia zang an ni
bawk si lo. Ti hian i ti mai teh ang u; Mawii chu eng
dan pawhin he in ah hian han awm ve phawt mai
sela. A pasal hian pawm lo mah se ti hian a nun
sual sim phah nan hmang se, nupa anga an awm leh
pawh beisei tawh kher a tul lova. Tin, a uirena pa (a
huat ve em avangin a hming hi a lam ri duh bik lo)
pawh hian rawn hnimhnai eih tawh lo se. Tin,
Kohhran leh khawtlang a a nihna hi pha bawk se, thu
hretute pawhin engmah min sawi chhuah sak lo
bawk ula; a sawi chhuak chu kan VCP leh YMA
President hian a tul angin lo khak se a tha maiin ka
hria. Hei, kan han hrechiang a, kan tupa pawm a kan
pawm pawh kan tupa a lo ni lo lehnghal si nen, thu
a saisa nuaih mai a; kan awm zel dan tur chu
Pathian kutah i nghat phawt mai teh ang u.
Tawngtaina ka hmang ang a, kan pawm tlang thei lo
a nih chuan tawngtai zawh lamah kan sawi tha leh
dawn nia. Kan fapa pawhin a Missionary na ah ngai
thei ngei se kan duh khawp mai. Sual hi sual a kan
thungrulh chuan sual tam zawk kan siam mai mai a
ni….,”
Pawm loh a harsa ngei mai, pawm lah a harsa
narawh… Pathian kutah kan han ti tak na in, ka rilru
chu tualthah chakna in a khat a; chutih rualin naute
pawisawi lo tih hriat em em nui heu chung a min
rawn melhna chuan min ti tek sawk thin. Tichuan
vawiin atang nun bul kan tan leh dawn ta a ni.
Bawiha ka fahrin ni lo mah la, pa tia i koh tur talin i
Birth Cerfiticate a ka hming hi chu ka thai chhe lo
mai ang e.
Ka chhiar chhunzawm ngam tawh lo, ka rilru put
hmang chu in hrethiam ve tho ang chu tiraw? Ka â
vek ni berin ka hria, engtikah nge he Diary hi ka
chhiar chhunzawm leh ngam tak ang? Ka rum vawng
vawng a, ka mittui khap per sak sak pahin ka nu
chu anchhia ka lawh rilru mawlh mawlh bawk. A
vawikhat nan tiin rilru na thawidam na tur zawngin
Rangvamual lam chu ka pan nghal a. Ka vawikhat in
na a ni bawk nen, no tam ka in lo; ka rui hma kher
mai. Ka thinrimna leh rilru mu leh mal nei lo sa a
kal ka nih vang a ni teh chek ang chu zu dawr a
awm ve dang meng rum deuh nia ka hriatte chu ka
theh thal phengphung mai a. A tawpah tangrualin
min haw tir thei hram. Ruih lai a Diary chu chhiar ka
duh leh tlat pek a, leh lawi si a, harhfim chung
chuan ka ngam ngang lo a nih chu mawle!
Mahse, ka haw kawng Edenthar lei tlahniam laiah
tak chuan truck leh scooty hi an lo intai a, an lo
bawr deuh laih laih bawk nen, ka’n ding ren rawn a,
pa pakhat mangan hmel deuh hian, “ka pu,
damdawiinah min hruai thei angem? Hei truck driver
hi ka nia, nula pakhat hian min rawn tlan pelh a tum
chu ka lo hmu si lo va, horn min pe bawk si lo nen
kan intai palh a lawm le,” a rawn ti zung zung a.
Thinrim engphiar e ti lo chuan ka motor-ah chuan
kan han zawn lut leh rih a. Damdawiin kan pan
chhung zawng chuan kan lunglei haw kawnga ka
mumang ka hre chhuak uaih uaih mai a, ka tim
deuh sung sung lehnghal.
Casualty kan thleng chu nula thi hnuang mai zawn
lut kan ni bawk a, Doctor leh Nurse pawh an buai
map map e. A biak tlak lo va, nikhua a hre hleithei
lo va, a ni te khua phei chu la hre chi a ni rih lo
hrim hrim.
A hmai thisen kai khirh deuh en un tawh leh a lu
lam thisen put an han hrukfai chuan ka phu nasa
kher mai. Hman a High School ka kalpui thin, ka
star ve em em, amah pawhin min star ve tih ka
hriat, ka dinhmun vanga ka bem ngam loh; chu mai
bakah ka pi nen an in a ni tih hre miah lova rawtuai
kan va zawrh vanga melh pawh ka melh ngam tawh
ngai loh kha lo ni rengin.
Casualty-ah tum loh leh duh vang reng ni lo va ka
ngaihzawn hmasak ber ka hmu chu mak tihna hlirin
ka khat hi a ni ber mai, tlem a a ziawm deuh hnu
chuan a chhungte an biak sak a, kei lah min hre
palh ang tih hlauin ka haw nal nal. Ruih chu khawi
lamah, ka suangtuahna chu a vir mup mup hi a ni
ber mai. Ka nu ka ngaihtuah a, anchhia ka lawh rilru,
ka pa ka ngaihtuah a khawngaihna hlir in ka khat;
nula ka hmu a hmangaihnaah ka luangliam bawk si,
chet lak a van har tehlul em! Ka chiri vel vek mai,
chutih rualin tunge ka pa chu? Zawn chhuah a
phuba lak ka chak ngei mai, chu ringawt pawh chu
zan tam mut theih lohna chhan tur a ni reng a ni.
Mal ngawih ngawihin ka inhria a, thih daih mai
chakna in min bual hlup hlup nen ka tlaivar chiang
kher mai, zinglamah chuan ka tih thin fo ang in FB
lamah news chhiar tur dap in, intih thawl deuh
beisei na nen ka han lut a, group pakhatah chuan
lawmthu sawina, ka motor number tarlang meuh a
post ka hmu ta mai a! Mak ti viau mah ila a awm
ve viau tho chuan ka hria. Ka intuai harh deuh hnu
chuan damdawiin lam pan chu mawlhtu awm ang
mai hian a lang tlat pek a, mihlim nu ho thim
thuahhnih pawh duh tawk lo thuahthumna beisei tlat
ho rau chang te pawh ka ang ta ve hial ang.
Damdawiin ka va thlen chuan khawi ward nge a
awm ka hre si lova ka va vai kawng bo hawi vel mai
mai a, mahse, ahma ni lam a buaipui ve tu pakhat
nen kan intawng hlauh mai a, ka hmuh chak em em,
ka hmuh hreh si nen chuan kan inhmu ve ta! Mak a
ti a, hrilhai leh lawm hmelpu si, inbe chak ve ve,
inbiak tan dan tur hre lo ang vel hi kan ni awm e.
Kan thiana chuan min han sawi zung zung a, phelh
deuh phang a nuih sak pahin lawmthu bah nuaiin
min hrilh bawk a, rilru chu a hlim veng veng mai.
Kan school kal ho lai te sawiin eng eng emaw kan
nuihpui huah huah hnuah inkan hun a tawp ta mai
nen kan in mangtha alo hun ve ta bawk a, ka haw
hma deuh chuan ngam leh ngam lovin tun hma nun
zahthlak tawn tlang rawp khawpin number ka dil a,
zahtheih lohna pawh hi zak zawk dawn mahse pawi
ka ti lo, vawikhat na reng reng chu belhchian ka duh
a ni.
In ka thleng chu dam lo awm khawmna hmun ai a
lungngaih thlak zawk hial awm e, ka pa Diary chu
keu chak viau mah ila ka ngaihtuahna phuzuk chuan
min keu tir ngam thin lo.
Karkhat vel ral hnu chuan.
“Hello… Tunge aw..?”
“A…. I high school kal lai a lo thinlai thintu che
kha,”
“I va han ngeiawm e aw, hei damdawiin atang ka
chhuak tawh asin,”
“A ni maw? Lo kal ka tum vei nen ka hna thil velah
buaina ka ngah lutuk a, rawn biak che chak viau
mah ila mi dam lo biak chu inthlahrunawm na chen
a awm ve nen; ka rawn kal hman ta bawk a tiin ka
rawn kan dawn che emaw ka ti mawle,”
“A.. I fel hrim hrim e, keini tehlul nangni ve teh
chaiin min han be ve duh a..ha ha haiii,”
“I van zakzum tawh lo reuh ve,”
“Nang phei phei, ka sawi tam peih lo e a…”
Inbiak laklawh laiin signal a tawp daih, engpawh
nise a tha tho ve. Mi nunna chhanchhuak ve ah ka
inngai ve hmiah, min en hero vangin min tha ve mai
mai pawh nise a lawmawm tho tho ve.
KA PA DIARY PHEKHNIH CHAUH.
Ka zan mu thei lo tlawm la laklawh pek chuan thla
hmasa mai a harhfim pawh a ka chhiar ngam hlek
loh chu ka chhiar lui ngat dawn emawni ti rilru
chung reng chuan Van mite hualhimna mamawh
zetin rilru ka pu deuh phut mai a, thinrim rawn
thawk phut chuan, “Ho mai mai em mai a, thihna tur
pawh ni hlei lo,” tih pahin ka’n keu leh dek dek a, a
date pawh a dah tawh lo, ziak dang a tam vak tawh
lo bawk, phekhnih te mai hi a lo inziak khat thap
thung a.
” Hei hi ka ziah peih hnuhnung ber nk mai teh se, ka
nupui kha ka hmangaih chu sawi loh, ngaihdam chu
a sawi a sawipui chi ka ni lo, cheng ho reng mah ila
ka ten a, ka ten em em a, ka ten hluah hluah a, ka
ten ngawih ngawih a ni, ka fapa emaw ka tih pa chu
kan thenawmpa ‘Pa Thara’ a lo ni reng si!
Ka van phu nasa tehreng em! Ka pa boral ni pawh a
min hrilhtu, ka motor ngei pawh min khalh chhawk
tu kha zuk ni rengin! in khat chauhin kan inkar dan
lehnghal.
Mittui khap per sak pahin ka chhiar chhunzawm lui
ngat!
Kan nu nen an inhnim hnai tawh lo mai pawh mi
lovin hmelmaah an inchan tawh, an mualphona vang
liau liau a inhmelmak phahte pawh ti ila a awm tho
ve. Kum a lo thar a ka’n nu chu vuak hlum mai
duhna hlir hian ka khat tlat mai a nih chu mawle,
engvang tehkher a min lo bum kual nge hriat ve hrim
hrim ka duh bawk. Ka fapa muhil chu ka en a ka
fapa a ni bawk si lo; ka rilru na ka zu in nasa bawk
si in control zo lo thut chuan dawp hrim hrim ka
chak nen, engkhaw sawi set set lovin kan hlap tak
tak a nih kha, tah chu sawi loh te pawh hi a te ngam
lo hrim hrim. Ka zawhna pawh ihe lovin min chhang
tha teh kher e.
Ka rawn tluk luh hma atang tawh khan ka nun
beidawn luatah mi pa a nih hre reng chungin Thara
nen a ruk thei ang berin kan inkawp a. KTP Leader
a lo ni bawk nen, hla zir, hnatlang chhuanlamin min
rawn sawm chhuak reng a, ka tan lah ka nutei pasal
hur uchuak lutuk tlanchhiatsan na remchangah
hmangin kan inzui chhuak ta fo mai a.
Chutiang a khawsa ta reng ka period lo va, nau pai
ngei dawn a ka inhriat avangin Thara nen chuan tih
dan tur kan ngaihtuah nasa ta mai a, kan ruahmanna
chu i chungah a tla ta a nih kha. Kha zan pawh khan
Thara a nih kha ar kan rawt a; i tlangvalna han sun
vel ruahman tu, kan ruahmanna pawh kha a kal
tluang khawp asin!
Kan nu thusawi chu a dik ngei tih ka fiah ta kuarh
kuarh mai. Hlimni nei lo va hun hmang tih takah ka
hun neih zawng zawng chu zu leh sa nen ka hmang
a. Thenawm khawveng ka kan hup bet thei erawh ka
fapa nun zel atan tiin ka lawm thin khawp mai. Kan
nu boral zan te khan ka rui em em a, khatia min han
boralsan takah chuan awmngaihna ka hre lo va, mu
dun lo mah ila inkhat a cheng ho ta na na na chu ka
lo khawngaih hle mai a lo ni. Ka tap a, nikhaw hre lo
in ka awm a, ka tap khawng vek thei nia! Pathian
hian mihringte ah lainatna a lo dah nasat zia hi aw
ka ti vawng vawng mai. Ngati nge ngaihdamna
famkim nen ka lo tuamhlawm leh mai loh le? Amah
vangin a chhe zawngin ka nun ka hmang teh meuh
mai. Ka hrin ni lo pawh fa anga ka pawm a ngai tho
tho si a, engvang teh hrep a a lakah that chhuah duh
lo nge ka nih? Keimah a sual inhriatna leh lainatna lo
lut chuan mahni inthiam lohna min neih tir a, ka zu
in ka sim thei si lo nen. Ka fapa hmel hi ka zah em
em a, ka khawngaih bawk si, a hmel ka en hian a nu
ka mitthla lo thei si lo. Kal bosanna remchang ka
zawng ta reng mai a ni.
Chu tihlai mek chuan ka hmangaih hmasa ber chu a
pasal nen an lo inthen a, mak tak maiin kan intawng
leh a, Ani pawh ka chanchin engkim ka hrilh hnu
chuan inneihpuiah ka sawm a, kan kan innei leh ta a
ni.
Mahse, ka hlim thei lo va, ka fapa chu ka lo
hmangaih hle tih hi ka inhre chhuak nasa hle bawk.
Tuna ka nupui, ka hmangaih hmasa ber hian fanu
pakhat ka fapa ang rual vel tho hi a nei ve bawk a,
Aizawl lamah a awm avangin tlawh turin kan kal ve
fo va. Tumkhat chu chutia Aizawl lam a kan phei leh
chu kawngsirah ka nu leh ka fapa in chawhmeh an lo
thutpui ka hmuh chuan ka tap lo chauh va, keimah
vang a ni ngei mai. Mahse, va pawh turin chakna
thahrui ka nei si lo. Ka fapa hmelah chuan a nu
hmel a lo lang a, alo lian ve tawh khawp mai. A pi
chu a duat hle tih ka hmuhin ka thla a muang suai
thei a ni. Chuta tang chuan rilru ka siam in ka
pension veleh pension pawisa ka lak zawng zawng
chu ka fapa tan tiin ka rokhawmtu turah pawh a
hming ka dah ta a ni.
Phuba la tura Inbuatsaihna
Ka pa Diary ka chhiar zo chu ka thaw huai theiin ka
hria. Thenawmpa chuan kawngka a rawn kik karh
karh a, ka va hawn chuan keimahah dik loh rukna
riau ka nei tan nghal. Ka duhthusam chuan ngeiawm
zeta ‘KA PA’ tih ka chak em em a, ka insum hram
hram a ni. A tihsual man hi chu a hmu ve ngei tur a
ni ti rilru chungin ruahmanna siam ka duh ta zawk a,
chempui hawh min dil chu pe in a chhuak ve mai
bawk a.
Thla a ral leh meuh chuan ruahmanna pawh ka peih
thawkhat tawh viau, chutih chhung chuan ka 1st
Love-i nen chuan kan inbe deuh reng a, kan innel in
thian tha tak angin kan awm a. Tumkhat in checkup
a Aizawl lam an rawn kal chu lengah sawmin
zanriah ka buatsaih sak nghe nghe. Mamit lamah
hna a thawh vangin Lunglei a haw tum kha Aizawl
lam a, a awmna apa te in tlawh hmasak a tum kha
a nia- khatia truck nen an lo intai ni.
Ka ruahmanna pawh bultan a hun tawh bawk a, ka
inpeih viau hnuah thenawmpa fanu phai lam a
lehkha zir a awm mek chu a number ka neih veleh
ka zu be ta a. A hma atang tawhin min ngaizawng
ru riau tih ka hre ve tho bawk nen ka be sual lo
chiang kher mai. Kei ai kum 6 velin a naupang a, a
nihna takah chuan ka nau a la ni zui lehnghal.
Tleirawl an hriat tirh atang kei mizakzum mi
pawisawi hlau reng renga awm kha min duh thei hle
a. Min rawn puih chhuanlamin buh te min thlei sak
a, ka pu pawh khan a fak ve thin khawp mai.
Ka ruahmanna chu a kal tluang ang reng, zantin
whatsapp leh voice call in ka be deuh reng a, ka
mut dawnah ka mangtha ziah bawk nen kar lovah
ka hriat duh ber chu min hrilhin min duh thin ziate
hetia ka be hlawl mai te mak a tih zia leh a lawm
zia chu hahipin min hrilh ta mai reng a ni. Chutih
rualin ka hmangaih zawki ve thung chu Mamit lamah
a post zawmin a kal leh tawh a, bem thluk ngei ka
tumruh ngei mai. Hna lamah kan tluang bawk nen
zin chhuak zeuh zeuh mah ila office dawrkual vel
bak chu hna tam ka nei meuh lo.
Tumkhat kan contract thawh mek en thlithlai turin
Mamit lam a kal a ngai ve tehmial a. Ka thiannu
chu hrilh nghal in a in luah lai a thleng ve mai tur
chuan kan inbia a kan hlim ve ngei mai. A hun a
thlen chuan ka zu thleng ta ngei reng bawk a,
zankhat chauh riak tur ka ni bawk nen ka hun neih
chu a tangkai thei ang ber a hman ka tumruh kher
mai. Ka hna thawhte kan enfel zawh hnu chuan,
“min len chhuahpui teh, Mamit hi ka vawikhat kalna
a ni sia khua min fanpui pah a ni mai lawm,” ka tih
chuan ihe lovin leng chhuak tur chuan a insiam mai
a. Nula hleitling tia sawi tur ni lo mah se a hmel in
a zir em vang nge mawni a thawmhnaw ho te inbel
pawh chu inhmeh ka ti em em mai a.
“Hei, min en reng dawn nge kan kal dawn?” ka phu
zuk a, duh ai ka lo thlir rei deuh a ni. Khua kan
fanga kan tlan kual lai chuan hmun hming leh veng
hmingte chu min hrilh zung zung a. Mahse, a
thusawi chu benga rawngah a lut lo, a thusawi lai
hmel chu ka lo thlir leh vung vung thin.
“Hei.. I sual e mai, min en min en lo khan i motor
khalh kha ngaihtuah rawh aw…,” min haw lo tih hriat
zet hian a rawn ti a. Kei lah pek chuan ka
ngaihtuahna leng vak chu ka lo sawi chhuak mai
pek a, “Thian atan ringawt hi chuan i uiawm mange
aw.. Hmanah pawh min thinlai thin kha aw…,”
“I van zak lo reuh tak, i tleirawl lai te kha chuan i
chhe lo ve reuh em alawm,”
“Anih tunah?”
“I ninawm, chutiang ka sawi peih, ka’n pa’n a hria
ang e,” a nui har har a.
“In pa ai chuan ka luck zawk hrim hrim, chu lo
rengah in pa chu ka dahnil hneh ngawt ang,”
“Hahaha.. Inla zei vel lutuk, tleirawl lai a zahzum ve
tehreng nen.. Haw tawh ang…,”
Titi ho te te kan sawi pah chuan a inluah chu kan
thleng der mai a, chaw kan eikham chuan
thenawmpa fanu biak ka duh avangin ka chhuak
zawk a, ka luh leh chuan, “Hmmh.. Tunge i va biak
vel a? In nu a ni maw? Lerh lutuk mai kalna lamah
piangah hun i tum a mi?” a nui har har a. Zep miah
loh chuan kuah thut a fawh mai ka va’n chak thin
em!
“Hmuh hnuhnun ber apiang hi han hmangaih rumrut
zel ila a tha mai..,”
A nuih za lutuk chu ka nuih a ti za veleh chhawng a
kan nui ta nghek mai a.
A in hi room parda in a pindan ve mai a ni bawk a,
kei thutthlengseiah, a ni khumah.. Kan titi pha reng
bawk nen; mutpah chuan kan school kal ho laite
sawiin ka tunhma dinhmun leh tun dinhmun te min
lawmpui ve zia asawi siam siam a, ka titi mawlh
mawlh lai chuan a lo muhil daih. Kei pawh rei meng
lovin ka muhil ve nghal a.
Zingah hma takah tho vin ka phone kan en chu
thenawmpa fanu chuan…”Vawinah ka rawn haw
dawn a nia aw, ka thiannu pa a boral a ka rawn haw
pui dawn.”
Ka va hit fuh cher cher dawn em aw!
Thiani nen chuan eirawngte kan bawl a, tukthuan
eikham veleh chhuah ka ngaih avangin la thlahlel
viau mah ila haw a ngai miau si a.
Ka haw kawng tluan chuan ngaihtuahna phir thuai
chung chuan ka tlan ve zel a, in ka thlen chuan
Mamit lanu hnenah report te ka zu pe a, kan hlim ve
har har khawp mai. Thenawmpa fanu pawh zanah a
rawn thlen dawn avangin hmuah ve ngei pawh ka
tum ve. A rawn thleng ta ngei a, a lai tut tut khawp
mai. Ka va leng a, nidang a ka chuankai fona ni
mah se keipawh ka len chhan a dan deuh vang nge
mawni ka lai ve deuh tut tho.
A zin chau deuh nen, a thiannu pa vuina lamah an
kal hmasa bawk si a ka tin thuai a. Mahse,
muthmunah text msg in kan inbe reng a, mamit lam
pawh chuti tho. Thlakhat bawr vel law law cham a
tum avangin ruahmanna pawh a kal tluang viau
turah ka ngai. Zantin ka lutchhuak a, a changin
amah zawk a rawn leng reng bawk a. A lo tituai ve
pur nen min beiseina mitmeng chu tlanchhiatsan a
har thei khawp mai; rilruin mahni unaunu te han
englo chu ka tia, ka insum leh hram thei zawk mai
pawh a. Tin, ka ngaihzawn der chhan pawh ka hre
reng bawk.
Zan rei tak tak thleng inkawmin hun kan hmang a,
mahse, mak min ti thei em em a, a lakah engmah
beisei nei lo ang mai a ka awm thin chu a ni.
Thenawmpa pawh engmah hre lo ang maiin ka
kawm bawrh bawrh a, tunah chuan zan rei tak tak
thleng pawh ka leng ngam ta bawk a, ka duh chu
puitlinna hun a awm thuai dawn e.
Phuba Lakna
Naktuk tukleh maiah a zirna lamah kal a ngaih leh
tawh dawn avangin thenawmpa te chuan an
chhungkhat laina hnai sawmkhawmin chaw eikhawm
a rawt a, kei pawh a phusa pawlah tangin rilru a
tum neiran chung chuan ka awm ve bawk a.
Thenawmpa fanu lah chuan min inti neitu em em a,
ka bulah a tap deuh chawt a ni ber mai, chu chu ka
duhthusam pawh a ni reng a ni. Zanriah kan kil a,
kan hlim dar dar khawp mai; kan ningnawi vel kan
tih fel hnu chuan kan thu khawmuang hlawm a. Tun
hi a hun chiah a ni, an titi mam mam lai chuan ka
ding hluai a.
“Min lo hrethiam ula, engemaw sawi lawk tur ka nei
a..,”
“Sawi rawh sawi rawh..” an lo ti tliar tliar a.
“A.. Eng lo a nia, tun ang hun tha, in chhungkaw
kim that hun hi ka lo nghak reng thin a…,”
Mak tih hmel deuhin thiani chuan min en hau bawk,
mahse ka sawi chhunzawm zel dawn.
“Pa thara hi min hringtu dik tak, ka pa a nia”
“Eng maw? Enge i sawi awmzia,” hrihhai mekphawk
zetin thiani chuan min melh ka ho mai. Midang lah
chuti bawk, zawhna hlir an mitmengah a awm a, Pa
Thara te nupa erawh zah hmel em emin an kun lap
thung, a va nuam hep hep em!
“Ka’n sawi zo law law ang e, hetiang a
inchhungkaw thiltih khawm a ka tel theih nan hian
hei ka nau (Thenawmpa fanu) hi ka ngaizawng der
a, min hrethiam rawh aw.. Mam.. Hei hi ka tih a tul
tlat a ni. Hei in chhungkaw bil thil tihah min sawm
ta reng bawk a, he ka pa mi tenawm tak nihna hi
hrilh ve cheu ka duh a ni. Thenawm khawvengte
chuan hre mah se ka tan tiin tuman an sawi chhuak
duh lo va, mahse, keimah ngei hian ka sawi chhuah
a ngai a ni, ni lawmni KA PA,” Ka va ti deuh kher a.
Ani chuan thil awmzia a hriat vek avangin a zak
lutuk chu men pawh a meng ngam lo, a khur zawih
zawih.
“A chhungte bulah pawh a zep, a fapa ka nih hi.
Tin, ka pa pawh a nun zawng zawng a tih chhiat
sak bawk a ni. Ka pi leh pu te nun zawng zawng
pawh he mi tenawm hian hreawm takin a siam
bawk a ni. Tin, min hringtu ka nu ngei pawh a
khawvel zawng zawng a tih chhiat sak bawk a ni,”
“Bawiha, chu thu chu tak tak a ni em? A va mak
awm ve, ka awih thei lo. Thara, Lalnunthar thu dik a
ni em?,” Pa thara pa chuan a fapa chu zawtin Putar,
tar tawh tak mitah chuan mittui a lo luang nguai
nguai a.
“Ka pu, tak tak ni e, ka’n sawi zo law law ang e, he
mi tenawm thil tih zawng zawng hi in hriat duh
chuan,”
Ka duh ang ka sawi zo tawh bawk a, ka thawl
huaiin ka hria, ka pa thlarau tan a ka tih theih
hnuhnung ber ti ni pawh in ka in hria. Thenkhat an
tap a, thenkhatin ngaihdam min dil bawk a. Pa
thara chu an kawk sawk sawk mai a, a nupui erawh
tih sual engmah nei lo mahse kawh rawn a tawk ve
tho erawh pawi ka ti a. Tin, ka nau pawh a tap nasa
a, thlem ngial ka tum pawhin a bang thei lo. “Ka u
maw i lo nih a? Engvangin nge min bum?” chhanna
ka nei lo, mahse ka duhthusam erawh ka puitlin. Mi
pali nun ti hreawmtu fanu a ni a, a pa tuhrah a seng
ve ni mai teh se.
Ngaihdam min dil mahse min dil tute kha engmah
hre lo ka hrilh hriat mai an nih avangin awmzia a nei
teh chiam lo. Ka pu phei chuan kut khur zawih
zawihin min kuah a, ka pu ka mitthla a ka mittui a
hnam ve sawk thei nia!
Ni a ral a, thla a liam a, Pa Thara te chhung chu
chhung lamah kawngka an kalh thap reng bawk. A
chhungte chuan chhungkhat a insiam ngheh tumin
ngaihdam dilna nen min rawn be reng bawk a.
Mahse, kha leh chen fahrah nun hmangin ka mal tlat
a, chhungte ka mamawh hranin ka hre lo. Zankhat
chu thenawmah tap ri leh mangang au ri ka hre thut
mai a, rang tak a tlanchhuakin ka va lut rawk a, ka
thil hmuh chuan min va thawng kher em! Pa Thara
chu Bathroomah ama nunna ngei lain a lo inkhai uai
reng chu niin. A tuhrah chu seng a, dam zel a ngam
lo a ni tih a lehkha hnutchhiahah chuan ziakin, ka
laka ngaihdam dilna pawh a ziak tel bawk.
Hmangaihna A Par Vul ta.
Hun a ral ve zel a, Mamit lam pawh ka be khat viau
mai, nikhat chu Office a ka thut mai mai lai leh ka
hmangaih ruk em em whatsapp dp ka check mai
mai lai chuan min rawn call thut mai a, ka phu zuk
tep a ni.
“Hello..”
“Hei induhpa min theihnghilh tawh ami? Aizawlah ka
rawn chho a nia,”
“A ni maw? Tunah khawnge i awm a?,”
A awmna min hrilh hnu chuan a tuk a inhmu turin
kan intiam a, kham lo tak chung chuan kan in
mangtha leh ta.
Hma takah ka haw a, ka in riangte chu nula nei ve
ta lo na na na chu hawl fai tulin ka hre deuh nen;
kan go down a inchung hawl faina tur ka la chu
bawm pakhat ka hawl tel palh a ka lu ah tak hian
min rawn tlak kawrh mai a, a na kher asin.
“Eiah a…… Ka lu panah tak,” tih pahin ka’n tuai vat
vat a. Chu bawm chu dah that leh mai ka tum lai
chuan bawm naran a ni lo riau a hriatna ka nei pek
a. Inchhungah lalutin ka’n hawng chu ka rin loh
deuh thil a lo awm a. Love letter sawmhnih bawr vel
zet tur, a 1st love in ka pa a rawn thawn ho lo ni
rengin. Chhiar pawh ka chhiar lem lo, bawm
mawngah chuan Couple zungbun bawm a lo awm a.
Hawng lehin ka’n en chiang chu Pure Silver nalh zet
mai, a chhung lam a L & R tih lo inchhu a ni a. L hi
ka pa 1st Love, tuna amah dawm hlumtu hi Lily-i
kha a ni tih ka hre tawh a. R hi ka pa sap hming
Ronald kha a ni tih ka hre thiam mai. Ka bun chhin
vel a, ka lo bun tawk chiah lehnghal.
A tuk a lo thlen chuan tun tum chu
ka hmangaih thu ka hrilh ngei ngei ang tih rilru pu
in ka insiam sauh sauh a. Ka thawmhnaw ngainat
ber inbel in ka chhuak nghal a.
Ka thiannu chu hmuin lenchhuahpui ah ka sawm ta
zawk a. Sateek bung lam chu kan pan a, kawng
tluan chuan inchhaih fiamin min haw lo tih hriat zet
hian a nui har har bawk a. Kei erawh engemaw
mawlhtu awm ang maiin a ruk tak chuan ka tawt ru
viau.
Midang an lo awm ve lem loh avang chuan
bunghnuai thutna an siamah thu in bung hlim nuam
tak hnuaiah kan juice ken te in pahin thlifim thaw
heuh heuh chuan min rawn chhem reng bawk a.
A bul tan tu tur ka ni bawk a, kan titi melh melh lai
chuan, “Ih maw.. Thil hrilh tur che ka nei a..,” ka’n
ti thawr a.
“Eng maw? Sawi la,”
Beisei neih hmel zet hian min rawn en kalh a. A
mitmeng fiah kak mai leh atawk chauh a a makeup
hmante, a hmui fawh chakawm hliah hliahte chuan
min ti zam khawp mai.
“Ka hmangaih che,”
“Uang uang suh, chutiang sawi chi pawh a nih loh
hi..”
Ka thusawi chu a haw lo tih ka hria.
“Ka ti tak tak, hman atang tawh khan nang chiah hi
ka la hmangaih che. Ka dinhmun chu i hriatthiam ka
ring, chuvangin ka phu lo che tih ka hria a, ka be
ngam thin lo che a ni,”
“Kei hian asin phu lo che, fahrah ka nih hi, nang ai
pawhin ka fahrah zawk mai thei asin,”
“Chu zawng zawng ai chuan min hmangaih ve em”
tih hriat ka duh.
Ka mitah min en kal a, a zam ve tih erawh ka
hrethiam.
“Ka awmdan zawng zawng atang hian i hriatthiam
ka ring, ka hmangaih zia che chu,”
Ka van lawm tak em! Engmah sawi tawh lovin ka en
vang vang a, ahmui chu dimte a fawpin, “A nih leh
inpa kha?”
“I chhe reuh, kan pa nihte chu mi zawng zawng hian
an chak asin,”
“Hmmh.. Zak lo reuh lutuk mai, khawimaw vawikhat
chiah..”
Ka fawp leh vawng vawng a ka van hlim tehlul em!
Thil pakhat i hriat ka duh, ka chanchin hi engkim
hre kim vek la ka duh a ni,”
“Tehreng mai, sawi ta che kei paw’n sawi tur ka
ngah ngawt ang,”
Min rawn ngheng talh talh a, “Ih maw…. ..”
Ka nu leh pa chanchin, phuba ka lak dan, ka pi leh
pu ka ngaih thin ziate ka hrilh a, min khawngaih em
avang chuan a mittui alo hru leh fap fap thin a, kei
ngei pawh ka lung achhia a, ka insum hram hram
zawk a ni. A tawpah ka pa leh a 1st love chanchin
lungchhiatthlak tak ka hrilh leh chu a mittui hruk
zeuh pahin, “ka nu thu min hrilh thin nen a van
inang em em. Ka nu pawh kha a hmangaih ber nei
thei lovin a awm a, ka pa nen hian an innei ta a. Ka
pian atang a kum rei vak lo ah ka nu leh pa chu an
inthen a, ka pa bulah ka awm daih alawm. Mahse,
tunah chuan ka nu a hmeithai a awmpui a ngai sia
ka nu bul lamah ka awm a ngai tawh a,”
Ka zungbun bun chu ka en vang vang a, ka phelh a,
“he zungbun hi en vang vang teh, ka pa leh a nupui
hual nen an zungbun a nih ka ring,”
Ngun takin a en vang vang a, a mittui chu dan rual
loh in a rawn sur zung zung a. Zungbun chhung
lama L & R tih inchhu chu khawih niap niapin a ka a
hup a, insum tih hriat zet hian a tap zawih zawih a.
“tap tawh suh, ka tan a nuam lo a nia, i tah chuan
ka tap ve vak a ni mai,”
“Min hrethiam rawh aw.. Ka tap lo thei lo a ni, kei
pawh ka nu in kum 18 ka tlin khan he zungbun hi
min pe a, ka nu chuan a hmangaih tak nen an
intawn tawh thu min hrilh a” tih pahin a zungbun
bun lai chu phelhin min pe a.
Ka pa zungbun design ang chiah niin a chhung
lamah chuan L & R tih a lo inchhu ve kalh bawk. Ka
tawt up up a, hrehawm tihna vang erawh a ni si lo.
Pathian remruat dan hi a va’n mak ngai em! In
hmangaih takte chu intawng leh mah se an
thianghlimna an inpe tawn thei lo va. An fa te ve ve
erawh thianghlim taka Biakin hawngin kan innei ta.
Ka pa ka haw tawh lo che asin.
Author : Biaka O’Renthlei
chu thlaphang mangang thu sawi ri chu ka bengah
chuan dar benthek ri ang vel mai mai a ni. ‘Nga tan
mah ka ti lova, ka thaw huai zawkin ka hria.
Kum 4 mi lek ka nih laiin ka nu in min boralsan a,
fahrah taka hun hmang turin nun bul ka tan chho ve
ta, mihausa kan nih loh avangin ei leh in ringawt
pawh ka pi leh pu te tan chuan a buaithlak a.
Eizawngtu ber ka pa lah zu ngawlvei niin a hlawh
pawh zu manah a hmang zo chu a ni zel mai si. Kei
ngei pawh phurrit ka ni ta der mai. Mahse, ka pi leh
pu te chuan min hmangaih em em a, thu tha min
hrilh a, “i pa hi i hmangaih tur a ni, nang chauh
fapa a nei che a, eng ang pawhin awm mahse i pa
a ni tho tho a, englaimahin thlahthlam ngai suh
aw..,” tih chu an inkar a min muttir pahin min hrilh
fo thin, ka vawng ve viau pawhin ka hria.
Mahse, thim hian thuah a lo nei thin tih ka hriat
meuh chuan ka nun chu beidawnna in a lo khat
hman tawh. Nikum hmasa maiah ka pi ka sun a,
niminah min hmangaihtu awmchhun ka pu kan
vuiliam leh bawk a, min hmangaihtu tur ve ber ‘Ka
pa’ khawnge a awm? Tunah chuan kum 28 lai ka ni
ve tawh a, kum 11 mi ka nih laia ka pa in nupui
dang min neih san lai khan thil tha nge tha lo pawh
thliar thiam lovin ka uipui tuilian thlir vel mai mai
kha a nia. Tun hnuah hian rilru natna tur hi ka van
ngah em! Rilru hahna hi chhum ruahtuipai ni se
Rihdil aia lian khuapna tur khawp chu ka sur tir thei
em em ang.
Pathian zarah thenawm khawvengte hmangaihna leh
lainatna ka dawng a, tluang takin ka graduate ve
mai a. Chumi kara ka pi tar tawh takin chawhmeh
zuara a hah rimtawng thin zia te; ka pu, a that
vanglaia lung mistiri thin, tar alam a fanu pahnih
ngawt sun a, a fapa innghahna ber zu ngawlvei ni
bawk, cubic pakhat lek pawh zo tawh lovin mi
hnuaiah lungrem a a inhlawh laite ka ngaihtuah
chhuak fo va. Ka thinlung hi a rum a, tu hriat lem
lohin rizai hnuaiah ka mittui ka hruk chang kha a va
tam thin em!
Engkimah ka ‘PA’ ka dem a, fa chuang ui chuang a
min siamtu chu eklung tlukah pawh ka ngai ta lo.
Eklungte chuan ek tal an la bawm a, an tihtur an la
hlen zawk. Ka pa ve chu ek chu sawi loh eklung nen
vawkchaw kuang a dah ho atan pawh ka duh lo. Ka
ten a, ka hua a, thi se ka tan a hlimawm zawkin ka
ring thin. Ka school kal lai khan naupang tih takah
nu leh pa koh khawm ni a lo awm ve fo a, nu emaw
pa emaw kal tur nei ve lovin, ka pi leh pu te lah an
thawh tur hmuh chhun an thawh loh chuan nghei
mai thei kan nih vanga thenawm nu leh pa te’n min
kep chang kha a va tam em! Parents’ Day kan hman
ni apiang hi ka tan chuan lungchhiat ni a ni a.
Mother’s Day lah chuti bawk. Father’s Day
hmangchhuaktu erawh ka demin ka haw em em a,
ka pa leh ka nuhrawn mitthla chungin an thlalak chu
chemin ka vit sawk sawk thin.
Ka pu ka vuiliam atang phei chuan ka mal em em
a. Ka suahsual tukhumpawn chhuahin a kuang
thlalakpuinaah pawh ka pa telna hrim hrimah ka
lang duh lo kha a nia. Ka pa hmuh lai phei chuan
mittui farkhat pawh tih tlak ka tum lo hrim hrim. Ka
nu boral lai khan naupangte mah ni ila hei hi ka la
mitthla thei; a rui hle a, ring deuhin a tap vak a. A
chhuak a; a va in belh tih hriat reng rengin a aia
ruiin a rawn lut a, a ngai te bawkin a tap leh a; a
tawpah phei chuan ruang kilna thutthleng seiah a
chatthla a nih kha. Tunhnu a ka ngaihtuah hian ka
mittui a ti tla fo a, ka nu ka khawngaih zual thin.
Pathian zarah eizawnna tha tak nei ve in, Contractor
pakhat hnuaiah Manager-in ka awm ve a, sum pawh
ka lalut malh malh viau mai, ka pi leh pu te nen kan
chenna ho na- ka nu, ka pi leh pu te ruang chhuahna
hmun, ka pa in nupui nei a min chhuahsanna hmun
chu chei tha in pangngai takin ka khawsa chho ve a.
Keimah ang bawk a mirethei tanpui chu ka
tihmakmawhah dahin mifak pawh ka hlawh thin
khawp mai. Mahse, ka chapo ngam lo va, kan
thenawm hnaivai ho te lek bulah phei chuan
naupang chhia ang mai hian ka la pangchang fo thin
zawk a ni.
Sunday-te a ni bawk a, chawhnu inkhawm ban
chuan t.v en pahin ka lo muzal vel mai mai a,
thenawmpa chuan kawngka kik dawt dawtin..”
Bawiha.. Bawiha.. I pa a thi a nia..,” A thlaphang
nen tawngkam mawi a hmang hman bik lo a ni ngei
ang. Kei lah pek chuan kawngka hawn pahin, a
mawihnaiah, “A va zia lo ve aw.. Engtia han tih chi
nge maw ni aw…,” kan ti liam ve puat ngawt a. Ro
kan rel fel hnu chuan Aizawl atangin Lunglei chu kan
zan tlan chuk chuk a, kal kawngah te chuan ka pa
ka ngaihtuah ve chhun pawh ka nu ruang chunga a
khawsak dan leh min ngaihsak loh zia te, ka pi leh
pu te a tih retheih zia te chauh chu a ni.
Lunglei pawh kan thleng phei ve mai a, ka pa te in
min hruai thlen chuan mi an lo tam khawp mai,
inchhung pawh luh hleihtheih loh khawpin mi an lo
thahnem a, min lo ngai pawimawh em em mai
lehnghal. Lehlam zawng tak chuan a lawmawm ve
mai mai, kan milian thlen ruihte’n ka hre deuh roh a.
Ka pa zu ngawlvei ve mai mai an chawimawi thiam
danah erawh ka zak ru deuh bawk. Vuina hun neuh
neuh kan tih fel hnu chuan zan pawh riah ka tum lo.
Kan zan tlan tho riak ang tluk ka ni ka ti deuh tlat,
ka nu ruang pawh zah lo tu hi eng ai ah tehlul nge a
thlarau ka zah sak bik ang ni?
Haw luih ka tih deuh tlat avangin ka nuhrawn chuan
mit vung deuh lek luk hian Diary min rawn pe a.
Englaimahin ka be ngai lo tih a hriat vang nge
mawni; en pawh min en lo chuan min pe mawl tawp
mai a. Kei lah min be lo chu ka lawm letling phian
leh nghal ah! Ka bag-ah ak in Aizawl lam pan chuan
kan inkhalh haw leh ta, ka thawveng huai nia ka
inhriat lai chuan ka Diary ah chu ka phawrh chak leh
deuh thin. Mahse, in thlen hun a chhiar law law a
tha ti rilru chungin ka lo mutthlu sek a, kan tlan liam
palh teuh ngei mai, thenawmpa chuan, “lo muhil
rawh, kan accident lo chauh a nih kha, i chau a
niang,” a han tih chuan ihe lovin ka khalh tir nghal
mai bawk a.
Rei pawh kan tlan hma chuan ri bup ka hria a, ka
hawi chhuah chuan truck lian deuh mai nen hian kan
lo insu chu niin! Ka ban dinglam a che thei lo, ka
ban veilam chuan thei leh thei lovin Ka lu ka’n dap
tawk a, thi hlirin a lo khat tlat. Thei leh thei lovin ka
han melh kual a, ka chuanpui, thenawmpa leh
kawmchhak te nupa chu biak chi ziazang an ni lo,
chet ka han tum chu lungtum lammual tiat nawr
sawn tum ang vel ka ni, ka theih loh dan chu thei lo
tak hi ka ni ringawt.
Vai pahnih/pathum bawr vel hlauthawng chiar nak
nak chu ka hre vuai vuai a. Mizotawng thiam ve
deuh pakhat chuan, “Ka pu na em? Nangmahni tlan
chak lutuk…. Eheeee… Ka pi leh pu te pawh thi vek
dawn niang, ka pu nangmah hlau suh, nangma
kutbung pawh zawm leh theih em em ang,” a rawn
ti chu ka harh zawk hian ka hria. Theihtawp chhuah
a intihharh tum pahin ka han hawi thlebup chu ka
ban dinglam alo awm tawh lo. Ka malpui te chu thir
lawrah a lo invit pawrh ter tuar chu niin. Nichin khan
ka kut veilam ka chet theih tawk tawk a, ka lu ka
dap thei hram kha a nia, tunah chuan chu pawh che
tur a awm ta lo. Ka tuiin a hal huam huam a, ka mit
sulh sulh a, a thim mup a, a var leh pup a, ka harh
huai mai. Thei leh thei lovin engtin tin emaw motor
atang chuan ka chhuak a, ka thiante awmdan en
chiang tura ka lehhawi leh chiah chu ka phu nasa
kher mai; keimah pawh ka lo la awm reng chu niin!
Ka zu inen a, ka thi chiang ngei mai. Mangang zet a
ka awm lai chuan ka nu, min hringtu ngei mai chu
ka bulah kawr senduk lampang ha hian a lo nui thi
sung a, ka va rap tehlul em! “Nu..,” ka’n au a, a nui
rapawm tual tual leh nghal… A nui ri chu avrapawm
tual tual a, a ring tulh tulh a, beng hupin ka kun
chawih chawih a, mahse hup loh ang mai a ni.
Theihtawp a ringin,”A tawwwwkkk,” ka ti tuarh.
Ri bup ka hria a, ka phu zuk, ka harh chu ka
mumang vek chu lo niin, ka thaw huai mai.
Thenawmpa’ n “i muhil tui thei meuh maw? Kawng
chhe laiah hi chuan mut tak tak hi a har a nia..” A
tih ri chuan min ti thlamuang suai suai thei nia.
Ka Pa Dairy
In ka thleng chu ka mumang a ka nu ka hmuh dan
kha ka rap ru riau mai a, ka thauah te mi man deuh
reuh hian ka hre tel deuh roh a! Ka ngaihtuah
chhuak thut a; ka Diary ah chu bag atanga phawrhin
ka han keu a, a chul deuh rup tawh mai a, phek
hmasa berah.. ‘Ka Diary May 1987- ) tih a lo in ziak
kiau mai a, a paper hlui deuh tawh mah se a ziak a
la fiah khawp mai. Ka keu thuak thuak a, a ziak
khat em em mai leh nghal ah. A ziah chhunah a
ziak deuh teuh a, phek hnih/thum vel dah awlin ni
inkar hlat deuh deuh hian a peih chang chang a ziah
niawm takin a ziak leh duah roh a.
19th May 1987:- Ka nupui hual nen kan inhmu a
kan hlim khawp mai. Kan hma lam hun tur sawi
dunin palai kal hun tur te kan sawi a, hlim takin kan
inthlah. Vawin tluka hlim ni hi ka la nei paw’n ka hre
chiah lo.
20 May 1987:-
Palai kan tir a engkim a fel vek a, a hun leh ni ruat
turin an kal nawn leh ang, a lawm nan thingpui te in
in, thian ho in ar kan kang a, kan tlaivar.
15 June 1987 :- Kan inneih ni tur pawh ni tlemte in
a dang tawh a, harsatna pakhat kan nei, ka nupui
hual thiannu pakhat chu awm na tur nei lovin a rawn
tlu lut a, ka nupui hual hian a rawn hruai nghe nghe.
Ka nupui hualte in lamah mikhual an neih neuh neuh
vang leh mutna tur takngial pawh hmun an neih rih
loh avangin kan sawi ho fe hnuah room awl kan nei
tho bawk a tiin kan in ah awm rih mai se kan ti a,
palaite pawh engkim hrilhin ngaih loh lam a mite
ngaih theih tur zawng zawng lakah kan inveng ve.
Ziah chhunzawm tawh lem lovin 16 oct 1988
a lo ni dawrh a, chhiar leh ang.
Khawvelah hian ka inchhir ber awm e, kha zan kha
ka hlim ber tawp zan a lo ni ta! A tuk maia nupui nei
tur ka nih avangin thian tha te’n i tlangval sun a ngai
an ti miau mai si a. Kei pawh ka in hnem hle a, kan
rui phur chu rei tak kan meng a, kan mut meuh
chuan khua a var titih reng mai. Zing ka han tho chu
ka room-ah ka lo mu reng reng lo chu niin, ka bulah
chuan midang mu ve awm nia ka hriat chu ka han
dap a, ka nupui hual thiannu chu saruak ngalngatin a
lo mu reng mai! Room atang ka chhuah dawn chuan
kekawrte pawh ka ha lo tih ka hre ve chiah! Ka inha
fel ka chhuak chu ngawi rengin ka nupui hual leh a
chhungte, palai te leh Pastor, upa thlengin engmah
sawi lovin an lo awm kim thap!
Engmah hre lovin ka nupui hual thiannu kan ina kan
khawngaih awm tir ve chu towel chauh bihin a rawn
chhuak a, min thlir dun thap. Thil awmzia ka man
thiam tan, engkim hi a tawp dawn tih hi a ni. Ka
nupui hual chu ngawi rengin a chhuak a, a nu leh pa
in an zui chhuak a, kan thusawi zawng zawng chu
sawi vek sen pawh a ni lo ve. A mualpho thei ang
berin ka awm a, kha zan khan tuna ka nupui ni ta ka
nupui hual thiannu, Mawii hi kan zingah lo tel ve in
ka kam nam deuh khan ka lo kuah fet deuh thin a.
Ka in tam telh telh a, thiante an tin zawh chuan ka
room-ah emaw ka luh ka ti kha ka lo lut awzawng
lova Mawii room-ah lut in ka lo va mu a. Ka
ngaihtuah let a, ka chetsualpui ngei tih chu ka la hre
ruai ruai thei.
Ka zak em em a, awmngaihna ka hre lo. Mawii chu
ka hnawtchhuak a, amah duh lo tu a nutei bulah a kir
leh a. Mahse, awmzia a awm chuang lo, thla tam a
ral hmain Mawii chu a rai tih kan han hre leh nen, ka
tan khawvel hi a tawp ni ber hian ka hria. Duh lo
sateh mah ila ka fa a pai miau avangin ka neih ngei
tulin ka hria. Mipa ka ni a ka tih sual man chu ka
phurh tur a ni reng a ni. Eng ai ah tehlul nge mahni
in control thei lo khawp leh chhia leh tha pawh thliar
lova ka lo ngaihtuah pawlh vek teh ei? Ka fa chu a
fahrah ngawt tur a ni bik hleinem. A thuhrimah ka
nupui hual Lily-i te lah an zak lutuk keimah vangin
Lunglei lamah an pem daih bawk si, vawikhatmah
kan inbe zui ta lo bawk nen, a nutei te chuan an lo la
ui kual kawi ve leh ta nghal ah. Mahse, intipaukhauh
luiin ka chetsualpui ngei chu nupuiah ka nei ta a, a ni
pawh an tuithlar chiang ngei mai!
Mahse, hlimna hi a thlawk bo vek thei bik lo va, ka
nupui neih hnuah pawh thlakhat dawn chu a bulah ka
mu duh lo, ka ten tlat thin. Mahse, ka khawngaih leh
viau lawi si thin a, cheng ho ta reng chu min duat
thiam bawk nen, ka nu leh pa rilru chu reiloteah a
hmin thuai reng ah. Be miah lo mah ila min duat em
em a. ‘Ka tana ruat a nih hi’ tiin ngaihngam takin ka
pawm ta a, hlim pawh kan hlim chho ve viau.
Fa min han hrin sak a, mipa ngei mai min han hrin
sak phei chu ka lawm em em a, ka hmangaih tan
hialin ka hria, ka ngaihsak em em a, ka duat hluah
hluah a ni mai.
Ka nupui hi fahrah ve tak in a seilian a, a nutei te in
ah awmin a nutei pasal hian vawitam mutpui a lo
tum thin. Chutiang teh hrep vang chuan a nutei te
nupa pawh an inthen a, Mawii pawh hian a nutei chu
a zui zel. Mahse, thiam lohna engmah nei lo chu a
pasalin a ngaihzawn tak tlat avangin a nutei chuan a
hnawt chhuak ta tho a; tap chungin min rawn bel kha
a nia, kan hrechiang bawk a, kan khawngaih a ni.
Mahse, ka nupui ni tur hian ka la suangtuahpui ngai
lo, kan heti ta sa sa bawk a tiin ka duat em em tawh
a, ka fapa lah hian min ti hlim thei bawk si, tunah
tak chuan ka hlim tih bak sawi tur ka van viau rih a
ni.
Hei pawh ziah chhunzawm awm tawh lem lovin 18
feb 1989 tiin a chhunzawm leh daih mai a.
Nimin kha ka fapa Birthday a ni a, theihtawp
chhuahin neihthinglung khawng tak meuh meuhin
thenrual tha te sawm khawm ve in chawhlui kan kil
ho a, ka fapa pawh ahlim ve ngang a niang; a nui
reng maiin ka hria, mahse, zan lam a ka thu hriat
erawh rilru a nuam thei lo.
Kan ei leh in ningnawi senga kan buai map map lai
chuan kan thenawmpa, ka fapa pawh duat em em tu
leh kan nu chu an inbekbawr ser ser a, min en a an
nui leh deuh tet tet thin hian ka hre deuh tlat mai a,
ngaihtha viau lo mah ila ka thik chuang lem lo.
Tichuan, inleng an tin a, keini pawh kan mu ve mai
a, kei, mut duh tih takah ka lo muhil leh mai pek a.
Ka fapa tal erh erh chuan min tiharh nge aikaih ve
zawk hrim hrim? Ka harh zawk mai a, ka nupui chu
ka bulah a lo mu tawh lo reng reng! Mahse, sitting
room lamah thawm a neih avangin ka thla a muang
suai mai. Thawm dim takin ka va kal them them a,
parda kar atang chuan ka bih ta a, kawr ha lovin bra
erawh a hreng thung a, rangkachak thi niawm tak hi
a lo awrh chhin vel mek a; ngaihthat lohna em em
pawh ka la nei chuang lo. Va pan pahin, “I va
inhmeh ve,” ka va ti chu a phu zawk hian ka hria.
Hmel davai deuh hian min en ha a, thil dik lo enge
maw a awmin ka hre tlat. Mahse, a insiam tha thuai
a, hlim hmel takin, “Nia, vawiin a ka thiannu pakhat
khan min present alawm le, sunday inkhawm hunah
ka awrh ang te ka lo ti deuh a,” tih pahin rangkachak
thi bawm niawm takah chuan lehkhathem hi a hnawh
nawk nawk a, bawlhlawh bawmah a paih daih a.
Tichuan pangngai takin kan mu leh mai a.
Mahse, eng in nge min mawlh hriatthiam chiah si
loh hian bawlhlawh bawm chuan ka rilru a la ta tlat
mai, aikaih an tih ang hian ka awm ni berin ka hria.
Kan nu muhil chu ka va en a, a mutui khawp mai. Ka
tho them them a, bawlhlawh bawm chu en in kan nu
thil paih chu ka la chhuak a, ka’n en chian nak
chuan ka phu zawk thei hial!
Lehkhathem hlai vak lo ah hian ‘FAPA MIN HRIN SAK
A, KA LAWM E, KA MUALPHONA TUR ZAWNG
ZAWNG LAKAH MIN CHHAN HIM A KA LAWM BAWK
E, HEI HI LAWMTHU SAWI NAN’ Ka mitsulh a,
mahse, chawplehchilhin ka inti harh thuai a;
inngaihtuah fimin engtin nge thil awm zel dan hriat
ka chak ta tlat mai le. Bawlhlawh bawmah ka dah let
leh a, muhil ang takin kan nu chet hun ka nghak ta
ran mai a, ka thinrim leh tawt up up avang chuan ka
muhil thei lo hrim hrim bawk. Zing lamah chuan kan
nu chu zunram thiar turin a tho ta ngei mai. Thawm
dim thei ang berin ka enthla zui a, bawlhhlawh bawm
chu a pan ding nghal reng bawk. Ka rin ang chiahin
lehkhathem chu la chhuakin bucket a tuiah chuan a
chiah huh a; nuai sawm bawrh bawrh pah chuan
tuidehnaah paihin, tuiin a leihtleng nghal hmak bawk.
Ka rilru a mawlh em avang chuan chaw ei pawh a
tui lova, ka kham thuai nghe nghe. Ka fapa ni lo chu
fapa angin ka lo pawm em ni? A ni thei lo, ka fapa
ngei a niang, a ni tur a ni, midang fa atan ka phal lo
hrim hrim. Engpawh nise kan nu hi dawp a ngai
dawn, mahse, min hrilh duh kher ang em? Nghak leh
hlek zawk ila a tha zawk ang tiin kan titawp phawt
ang e.
20 March 1989 :- Vawin chu ka lu a nat fek fek
avangin office ban hma fe in ka haw a, ka nu leh pa
te mitthi in lamah nilen an tum nen ‘kan nu in
chance-ah a la mai thei’ tih pahin ka inngaihtuah
kawngtluan!
Kawngkapui chu dimte in ka’n hawng da da a, ka rin
chu a dik a, ka mi rin loh lutuk ka hmu tel thung!
KTP Leader, khawtlang tana mi tangkai, V.C Member
ni thei khawp a mifel, kan thenawmpa, ka mi rin ber
mai, nupui fanau nei tawh leh kan nu chu
thutthlengseiah rem leh rem lova an lo khawsa chu
ka phawk ta a nih chu mawle!
Ka thinrim lutuk chu engmah ka hre chang tawh lo,
kawngka ka hawng rawk a, chempui la in an pahnih
chuan sahhlum tumin ka pan chheu chheu mai. Kan
nu hlau mangang au thawmah chuan thenawm
khawveng an rawn tlankhawm nghal tuk tuk mai a.
Mahse, tualthattu nih ka duh lohna chuan min hneh
chawpchilh nghal avangin kan nu chu chhuatah ka
thuai thal tawp a, thenawmpa pawh ka hnek thuai
bawk. Patling thinrim tawngkhawng kutthlak a ni
bawk a, mahni ai te lehnghal ka’n hnek chu a lo dawl
lo nasa mai. A rawn thleng a piang chuan kan nu
saruak deuhthaw leh thenawmpa, kekawrte nen
chauh a let huang an hmuh chuan zawh nawn an
ngai vak lo a niang e, ngawi rengin min thlir thap
mai a(h). Ka thinthawk phut chuan ngaihtuah mang
lo vin kan nu sah ka tum thut, mahse, engtin tin
emaw patling thenkhat chuan min lo dang hman a;
Ka rilru a fim leh meuh chuan ka taksa chu a khur
zawih zawih mai a, ka ding ngil thei lo chhiava a ni
ber e.
Mawii chu ka lo hmangaih ve hman hle in ka inhria,
min chhan let dan erawh mihring niawm pawh in a
mawi lo ve! Ka insum zo lo va, room-ah lutin patling
apumpa ka tap rawih rawih a; ka thinlung hi a
kehsawm vek a ni. Ka nu leh pa te min biakna ka
chhang lo va, ka fapa ka bula rawn kal terh terh pawh
ka lawm thei hek lo.
Zan a lo ni a, ka pa remruatna hmangin engkim kan
sawi tlang ang. Kan kim thawkhat viau, thuhretu atan
kan VCP pawh a lo tel ve bawk a, kan YMA
president nen lam kan kim khawp mai. Khawvel a
thutlukna harsa ber chu ka pa chuan min chhawp sak
rup mai le!
Chu thu chu midang pawhin an thlawp viauin ka hria,
kan YMA President leh VCP pawhin an thlawp khawp
mai. Ka nupui ka en a, ngaihdam dil pu, dil ngam si
lo melh in min rawn melh zawk. Thenawmpa ka va
en, hlau thlabar hmel bak a la pu lo! Ka pa thusawi
chu, “Eng pawh nise, hei, kan mualpho dan chu tlang
hriat a ni a, sawi tam a tul ber lo ve, ti hian kan
nupain kan lo ngaihtuah ve a. Duhthusamah chuan
Mawii hi kan hmuh phak loh hlate khuah awm se
kan duh em em rualin tunge a belh ang a? Tu in nge
ka ui ka ar ti ta ang? A uirenapa lah hi nupui fanau
nei lai a ni a, inkawprem thei chi zia zang an ni
bawk si lo. Ti hian i ti mai teh ang u; Mawii chu eng
dan pawhin he in ah hian han awm ve phawt mai
sela. A pasal hian pawm lo mah se ti hian a nun
sual sim phah nan hmang se, nupa anga an awm leh
pawh beisei tawh kher a tul lova. Tin, a uirena pa (a
huat ve em avangin a hming hi a lam ri duh bik lo)
pawh hian rawn hnimhnai eih tawh lo se. Tin,
Kohhran leh khawtlang a a nihna hi pha bawk se, thu
hretute pawhin engmah min sawi chhuah sak lo
bawk ula; a sawi chhuak chu kan VCP leh YMA
President hian a tul angin lo khak se a tha maiin ka
hria. Hei, kan han hrechiang a, kan tupa pawm a kan
pawm pawh kan tupa a lo ni lo lehnghal si nen, thu
a saisa nuaih mai a; kan awm zel dan tur chu
Pathian kutah i nghat phawt mai teh ang u.
Tawngtaina ka hmang ang a, kan pawm tlang thei lo
a nih chuan tawngtai zawh lamah kan sawi tha leh
dawn nia. Kan fapa pawhin a Missionary na ah ngai
thei ngei se kan duh khawp mai. Sual hi sual a kan
thungrulh chuan sual tam zawk kan siam mai mai a
ni….,”
Pawm loh a harsa ngei mai, pawm lah a harsa
narawh… Pathian kutah kan han ti tak na in, ka rilru
chu tualthah chakna in a khat a; chutih rualin naute
pawisawi lo tih hriat em em nui heu chung a min
rawn melhna chuan min ti tek sawk thin. Tichuan
vawiin atang nun bul kan tan leh dawn ta a ni.
Bawiha ka fahrin ni lo mah la, pa tia i koh tur talin i
Birth Cerfiticate a ka hming hi chu ka thai chhe lo
mai ang e.
Ka chhiar chhunzawm ngam tawh lo, ka rilru put
hmang chu in hrethiam ve tho ang chu tiraw? Ka â
vek ni berin ka hria, engtikah nge he Diary hi ka
chhiar chhunzawm leh ngam tak ang? Ka rum vawng
vawng a, ka mittui khap per sak sak pahin ka nu
chu anchhia ka lawh rilru mawlh mawlh bawk. A
vawikhat nan tiin rilru na thawidam na tur zawngin
Rangvamual lam chu ka pan nghal a. Ka vawikhat in
na a ni bawk nen, no tam ka in lo; ka rui hma kher
mai. Ka thinrimna leh rilru mu leh mal nei lo sa a
kal ka nih vang a ni teh chek ang chu zu dawr a
awm ve dang meng rum deuh nia ka hriatte chu ka
theh thal phengphung mai a. A tawpah tangrualin
min haw tir thei hram. Ruih lai a Diary chu chhiar ka
duh leh tlat pek a, leh lawi si a, harhfim chung
chuan ka ngam ngang lo a nih chu mawle!
Mahse, ka haw kawng Edenthar lei tlahniam laiah
tak chuan truck leh scooty hi an lo intai a, an lo
bawr deuh laih laih bawk nen, ka’n ding ren rawn a,
pa pakhat mangan hmel deuh hian, “ka pu,
damdawiinah min hruai thei angem? Hei truck driver
hi ka nia, nula pakhat hian min rawn tlan pelh a tum
chu ka lo hmu si lo va, horn min pe bawk si lo nen
kan intai palh a lawm le,” a rawn ti zung zung a.
Thinrim engphiar e ti lo chuan ka motor-ah chuan
kan han zawn lut leh rih a. Damdawiin kan pan
chhung zawng chuan kan lunglei haw kawnga ka
mumang ka hre chhuak uaih uaih mai a, ka tim
deuh sung sung lehnghal.
Casualty kan thleng chu nula thi hnuang mai zawn
lut kan ni bawk a, Doctor leh Nurse pawh an buai
map map e. A biak tlak lo va, nikhua a hre hleithei
lo va, a ni te khua phei chu la hre chi a ni rih lo
hrim hrim.
A hmai thisen kai khirh deuh en un tawh leh a lu
lam thisen put an han hrukfai chuan ka phu nasa
kher mai. Hman a High School ka kalpui thin, ka
star ve em em, amah pawhin min star ve tih ka
hriat, ka dinhmun vanga ka bem ngam loh; chu mai
bakah ka pi nen an in a ni tih hre miah lova rawtuai
kan va zawrh vanga melh pawh ka melh ngam tawh
ngai loh kha lo ni rengin.
Casualty-ah tum loh leh duh vang reng ni lo va ka
ngaihzawn hmasak ber ka hmu chu mak tihna hlirin
ka khat hi a ni ber mai, tlem a a ziawm deuh hnu
chuan a chhungte an biak sak a, kei lah min hre
palh ang tih hlauin ka haw nal nal. Ruih chu khawi
lamah, ka suangtuahna chu a vir mup mup hi a ni
ber mai. Ka nu ka ngaihtuah a, anchhia ka lawh rilru,
ka pa ka ngaihtuah a khawngaihna hlir in ka khat;
nula ka hmu a hmangaihnaah ka luangliam bawk si,
chet lak a van har tehlul em! Ka chiri vel vek mai,
chutih rualin tunge ka pa chu? Zawn chhuah a
phuba lak ka chak ngei mai, chu ringawt pawh chu
zan tam mut theih lohna chhan tur a ni reng a ni.
Mal ngawih ngawihin ka inhria a, thih daih mai
chakna in min bual hlup hlup nen ka tlaivar chiang
kher mai, zinglamah chuan ka tih thin fo ang in FB
lamah news chhiar tur dap in, intih thawl deuh
beisei na nen ka han lut a, group pakhatah chuan
lawmthu sawina, ka motor number tarlang meuh a
post ka hmu ta mai a! Mak ti viau mah ila a awm
ve viau tho chuan ka hria. Ka intuai harh deuh hnu
chuan damdawiin lam pan chu mawlhtu awm ang
mai hian a lang tlat pek a, mihlim nu ho thim
thuahhnih pawh duh tawk lo thuahthumna beisei tlat
ho rau chang te pawh ka ang ta ve hial ang.
Damdawiin ka va thlen chuan khawi ward nge a
awm ka hre si lova ka va vai kawng bo hawi vel mai
mai a, mahse, ahma ni lam a buaipui ve tu pakhat
nen kan intawng hlauh mai a, ka hmuh chak em em,
ka hmuh hreh si nen chuan kan inhmu ve ta! Mak a
ti a, hrilhai leh lawm hmelpu si, inbe chak ve ve,
inbiak tan dan tur hre lo ang vel hi kan ni awm e.
Kan thiana chuan min han sawi zung zung a, phelh
deuh phang a nuih sak pahin lawmthu bah nuaiin
min hrilh bawk a, rilru chu a hlim veng veng mai.
Kan school kal ho lai te sawiin eng eng emaw kan
nuihpui huah huah hnuah inkan hun a tawp ta mai
nen kan in mangtha alo hun ve ta bawk a, ka haw
hma deuh chuan ngam leh ngam lovin tun hma nun
zahthlak tawn tlang rawp khawpin number ka dil a,
zahtheih lohna pawh hi zak zawk dawn mahse pawi
ka ti lo, vawikhat na reng reng chu belhchian ka duh
a ni.
In ka thleng chu dam lo awm khawmna hmun ai a
lungngaih thlak zawk hial awm e, ka pa Diary chu
keu chak viau mah ila ka ngaihtuahna phuzuk chuan
min keu tir ngam thin lo.
Karkhat vel ral hnu chuan.
“Hello… Tunge aw..?”
“A…. I high school kal lai a lo thinlai thintu che
kha,”
“I va han ngeiawm e aw, hei damdawiin atang ka
chhuak tawh asin,”
“A ni maw? Lo kal ka tum vei nen ka hna thil velah
buaina ka ngah lutuk a, rawn biak che chak viau
mah ila mi dam lo biak chu inthlahrunawm na chen
a awm ve nen; ka rawn kal hman ta bawk a tiin ka
rawn kan dawn che emaw ka ti mawle,”
“A.. I fel hrim hrim e, keini tehlul nangni ve teh
chaiin min han be ve duh a..ha ha haiii,”
“I van zakzum tawh lo reuh ve,”
“Nang phei phei, ka sawi tam peih lo e a…”
Inbiak laklawh laiin signal a tawp daih, engpawh
nise a tha tho ve. Mi nunna chhanchhuak ve ah ka
inngai ve hmiah, min en hero vangin min tha ve mai
mai pawh nise a lawmawm tho tho ve.
KA PA DIARY PHEKHNIH CHAUH.
Ka zan mu thei lo tlawm la laklawh pek chuan thla
hmasa mai a harhfim pawh a ka chhiar ngam hlek
loh chu ka chhiar lui ngat dawn emawni ti rilru
chung reng chuan Van mite hualhimna mamawh
zetin rilru ka pu deuh phut mai a, thinrim rawn
thawk phut chuan, “Ho mai mai em mai a, thihna tur
pawh ni hlei lo,” tih pahin ka’n keu leh dek dek a, a
date pawh a dah tawh lo, ziak dang a tam vak tawh
lo bawk, phekhnih te mai hi a lo inziak khat thap
thung a.
” Hei hi ka ziah peih hnuhnung ber nk mai teh se, ka
nupui kha ka hmangaih chu sawi loh, ngaihdam chu
a sawi a sawipui chi ka ni lo, cheng ho reng mah ila
ka ten a, ka ten em em a, ka ten hluah hluah a, ka
ten ngawih ngawih a ni, ka fapa emaw ka tih pa chu
kan thenawmpa ‘Pa Thara’ a lo ni reng si!
Ka van phu nasa tehreng em! Ka pa boral ni pawh a
min hrilhtu, ka motor ngei pawh min khalh chhawk
tu kha zuk ni rengin! in khat chauhin kan inkar dan
lehnghal.
Mittui khap per sak pahin ka chhiar chhunzawm lui
ngat!
Kan nu nen an inhnim hnai tawh lo mai pawh mi
lovin hmelmaah an inchan tawh, an mualphona vang
liau liau a inhmelmak phahte pawh ti ila a awm tho
ve. Kum a lo thar a ka’n nu chu vuak hlum mai
duhna hlir hian ka khat tlat mai a nih chu mawle,
engvang tehkher a min lo bum kual nge hriat ve hrim
hrim ka duh bawk. Ka fapa muhil chu ka en a ka
fapa a ni bawk si lo; ka rilru na ka zu in nasa bawk
si in control zo lo thut chuan dawp hrim hrim ka
chak nen, engkhaw sawi set set lovin kan hlap tak
tak a nih kha, tah chu sawi loh te pawh hi a te ngam
lo hrim hrim. Ka zawhna pawh ihe lovin min chhang
tha teh kher e.
Ka rawn tluk luh hma atang tawh khan ka nun
beidawn luatah mi pa a nih hre reng chungin Thara
nen a ruk thei ang berin kan inkawp a. KTP Leader
a lo ni bawk nen, hla zir, hnatlang chhuanlamin min
rawn sawm chhuak reng a, ka tan lah ka nutei pasal
hur uchuak lutuk tlanchhiatsan na remchangah
hmangin kan inzui chhuak ta fo mai a.
Chutiang a khawsa ta reng ka period lo va, nau pai
ngei dawn a ka inhriat avangin Thara nen chuan tih
dan tur kan ngaihtuah nasa ta mai a, kan ruahmanna
chu i chungah a tla ta a nih kha. Kha zan pawh khan
Thara a nih kha ar kan rawt a; i tlangvalna han sun
vel ruahman tu, kan ruahmanna pawh kha a kal
tluang khawp asin!
Kan nu thusawi chu a dik ngei tih ka fiah ta kuarh
kuarh mai. Hlimni nei lo va hun hmang tih takah ka
hun neih zawng zawng chu zu leh sa nen ka hmang
a. Thenawm khawveng ka kan hup bet thei erawh ka
fapa nun zel atan tiin ka lawm thin khawp mai. Kan
nu boral zan te khan ka rui em em a, khatia min han
boralsan takah chuan awmngaihna ka hre lo va, mu
dun lo mah ila inkhat a cheng ho ta na na na chu ka
lo khawngaih hle mai a lo ni. Ka tap a, nikhaw hre lo
in ka awm a, ka tap khawng vek thei nia! Pathian
hian mihringte ah lainatna a lo dah nasat zia hi aw
ka ti vawng vawng mai. Ngati nge ngaihdamna
famkim nen ka lo tuamhlawm leh mai loh le? Amah
vangin a chhe zawngin ka nun ka hmang teh meuh
mai. Ka hrin ni lo pawh fa anga ka pawm a ngai tho
tho si a, engvang teh hrep a a lakah that chhuah duh
lo nge ka nih? Keimah a sual inhriatna leh lainatna lo
lut chuan mahni inthiam lohna min neih tir a, ka zu
in ka sim thei si lo nen. Ka fapa hmel hi ka zah em
em a, ka khawngaih bawk si, a hmel ka en hian a nu
ka mitthla lo thei si lo. Kal bosanna remchang ka
zawng ta reng mai a ni.
Chu tihlai mek chuan ka hmangaih hmasa ber chu a
pasal nen an lo inthen a, mak tak maiin kan intawng
leh a, Ani pawh ka chanchin engkim ka hrilh hnu
chuan inneihpuiah ka sawm a, kan kan innei leh ta a
ni.
Mahse, ka hlim thei lo va, ka fapa chu ka lo
hmangaih hle tih hi ka inhre chhuak nasa hle bawk.
Tuna ka nupui, ka hmangaih hmasa ber hian fanu
pakhat ka fapa ang rual vel tho hi a nei ve bawk a,
Aizawl lamah a awm avangin tlawh turin kan kal ve
fo va. Tumkhat chu chutia Aizawl lam a kan phei leh
chu kawngsirah ka nu leh ka fapa in chawhmeh an lo
thutpui ka hmuh chuan ka tap lo chauh va, keimah
vang a ni ngei mai. Mahse, va pawh turin chakna
thahrui ka nei si lo. Ka fapa hmelah chuan a nu
hmel a lo lang a, alo lian ve tawh khawp mai. A pi
chu a duat hle tih ka hmuhin ka thla a muang suai
thei a ni. Chuta tang chuan rilru ka siam in ka
pension veleh pension pawisa ka lak zawng zawng
chu ka fapa tan tiin ka rokhawmtu turah pawh a
hming ka dah ta a ni.
Phuba la tura Inbuatsaihna
Ka pa Diary ka chhiar zo chu ka thaw huai theiin ka
hria. Thenawmpa chuan kawngka a rawn kik karh
karh a, ka va hawn chuan keimahah dik loh rukna
riau ka nei tan nghal. Ka duhthusam chuan ngeiawm
zeta ‘KA PA’ tih ka chak em em a, ka insum hram
hram a ni. A tihsual man hi chu a hmu ve ngei tur a
ni ti rilru chungin ruahmanna siam ka duh ta zawk a,
chempui hawh min dil chu pe in a chhuak ve mai
bawk a.
Thla a ral leh meuh chuan ruahmanna pawh ka peih
thawkhat tawh viau, chutih chhung chuan ka 1st
Love-i nen chuan kan inbe deuh reng a, kan innel in
thian tha tak angin kan awm a. Tumkhat in checkup
a Aizawl lam an rawn kal chu lengah sawmin
zanriah ka buatsaih sak nghe nghe. Mamit lamah
hna a thawh vangin Lunglei a haw tum kha Aizawl
lam a, a awmna apa te in tlawh hmasak a tum kha
a nia- khatia truck nen an lo intai ni.
Ka ruahmanna pawh bultan a hun tawh bawk a, ka
inpeih viau hnuah thenawmpa fanu phai lam a
lehkha zir a awm mek chu a number ka neih veleh
ka zu be ta a. A hma atang tawhin min ngaizawng
ru riau tih ka hre ve tho bawk nen ka be sual lo
chiang kher mai. Kei ai kum 6 velin a naupang a, a
nihna takah chuan ka nau a la ni zui lehnghal.
Tleirawl an hriat tirh atang kei mizakzum mi
pawisawi hlau reng renga awm kha min duh thei hle
a. Min rawn puih chhuanlamin buh te min thlei sak
a, ka pu pawh khan a fak ve thin khawp mai.
Ka ruahmanna chu a kal tluang ang reng, zantin
whatsapp leh voice call in ka be deuh reng a, ka
mut dawnah ka mangtha ziah bawk nen kar lovah
ka hriat duh ber chu min hrilhin min duh thin ziate
hetia ka be hlawl mai te mak a tih zia leh a lawm
zia chu hahipin min hrilh ta mai reng a ni. Chutih
rualin ka hmangaih zawki ve thung chu Mamit lamah
a post zawmin a kal leh tawh a, bem thluk ngei ka
tumruh ngei mai. Hna lamah kan tluang bawk nen
zin chhuak zeuh zeuh mah ila office dawrkual vel
bak chu hna tam ka nei meuh lo.
Tumkhat kan contract thawh mek en thlithlai turin
Mamit lam a kal a ngai ve tehmial a. Ka thiannu
chu hrilh nghal in a in luah lai a thleng ve mai tur
chuan kan inbia a kan hlim ve ngei mai. A hun a
thlen chuan ka zu thleng ta ngei reng bawk a,
zankhat chauh riak tur ka ni bawk nen ka hun neih
chu a tangkai thei ang ber a hman ka tumruh kher
mai. Ka hna thawhte kan enfel zawh hnu chuan,
“min len chhuahpui teh, Mamit hi ka vawikhat kalna
a ni sia khua min fanpui pah a ni mai lawm,” ka tih
chuan ihe lovin leng chhuak tur chuan a insiam mai
a. Nula hleitling tia sawi tur ni lo mah se a hmel in
a zir em vang nge mawni a thawmhnaw ho te inbel
pawh chu inhmeh ka ti em em mai a.
“Hei, min en reng dawn nge kan kal dawn?” ka phu
zuk a, duh ai ka lo thlir rei deuh a ni. Khua kan
fanga kan tlan kual lai chuan hmun hming leh veng
hmingte chu min hrilh zung zung a. Mahse, a
thusawi chu benga rawngah a lut lo, a thusawi lai
hmel chu ka lo thlir leh vung vung thin.
“Hei.. I sual e mai, min en min en lo khan i motor
khalh kha ngaihtuah rawh aw…,” min haw lo tih hriat
zet hian a rawn ti a. Kei lah pek chuan ka
ngaihtuahna leng vak chu ka lo sawi chhuak mai
pek a, “Thian atan ringawt hi chuan i uiawm mange
aw.. Hmanah pawh min thinlai thin kha aw…,”
“I van zak lo reuh tak, i tleirawl lai te kha chuan i
chhe lo ve reuh em alawm,”
“Anih tunah?”
“I ninawm, chutiang ka sawi peih, ka’n pa’n a hria
ang e,” a nui har har a.
“In pa ai chuan ka luck zawk hrim hrim, chu lo
rengah in pa chu ka dahnil hneh ngawt ang,”
“Hahaha.. Inla zei vel lutuk, tleirawl lai a zahzum ve
tehreng nen.. Haw tawh ang…,”
Titi ho te te kan sawi pah chuan a inluah chu kan
thleng der mai a, chaw kan eikham chuan
thenawmpa fanu biak ka duh avangin ka chhuak
zawk a, ka luh leh chuan, “Hmmh.. Tunge i va biak
vel a? In nu a ni maw? Lerh lutuk mai kalna lamah
piangah hun i tum a mi?” a nui har har a. Zep miah
loh chuan kuah thut a fawh mai ka va’n chak thin
em!
“Hmuh hnuhnun ber apiang hi han hmangaih rumrut
zel ila a tha mai..,”
A nuih za lutuk chu ka nuih a ti za veleh chhawng a
kan nui ta nghek mai a.
A in hi room parda in a pindan ve mai a ni bawk a,
kei thutthlengseiah, a ni khumah.. Kan titi pha reng
bawk nen; mutpah chuan kan school kal ho laite
sawiin ka tunhma dinhmun leh tun dinhmun te min
lawmpui ve zia asawi siam siam a, ka titi mawlh
mawlh lai chuan a lo muhil daih. Kei pawh rei meng
lovin ka muhil ve nghal a.
Zingah hma takah tho vin ka phone kan en chu
thenawmpa fanu chuan…”Vawinah ka rawn haw
dawn a nia aw, ka thiannu pa a boral a ka rawn haw
pui dawn.”
Ka va hit fuh cher cher dawn em aw!
Thiani nen chuan eirawngte kan bawl a, tukthuan
eikham veleh chhuah ka ngaih avangin la thlahlel
viau mah ila haw a ngai miau si a.
Ka haw kawng tluan chuan ngaihtuahna phir thuai
chung chuan ka tlan ve zel a, in ka thlen chuan
Mamit lanu hnenah report te ka zu pe a, kan hlim ve
har har khawp mai. Thenawmpa fanu pawh zanah a
rawn thlen dawn avangin hmuah ve ngei pawh ka
tum ve. A rawn thleng ta ngei a, a lai tut tut khawp
mai. Ka va leng a, nidang a ka chuankai fona ni
mah se keipawh ka len chhan a dan deuh vang nge
mawni ka lai ve deuh tut tho.
A zin chau deuh nen, a thiannu pa vuina lamah an
kal hmasa bawk si a ka tin thuai a. Mahse,
muthmunah text msg in kan inbe reng a, mamit lam
pawh chuti tho. Thlakhat bawr vel law law cham a
tum avangin ruahmanna pawh a kal tluang viau
turah ka ngai. Zantin ka lutchhuak a, a changin
amah zawk a rawn leng reng bawk a. A lo tituai ve
pur nen min beiseina mitmeng chu tlanchhiatsan a
har thei khawp mai; rilruin mahni unaunu te han
englo chu ka tia, ka insum leh hram thei zawk mai
pawh a. Tin, ka ngaihzawn der chhan pawh ka hre
reng bawk.
Zan rei tak tak thleng inkawmin hun kan hmang a,
mahse, mak min ti thei em em a, a lakah engmah
beisei nei lo ang mai a ka awm thin chu a ni.
Thenawmpa pawh engmah hre lo ang maiin ka
kawm bawrh bawrh a, tunah chuan zan rei tak tak
thleng pawh ka leng ngam ta bawk a, ka duh chu
puitlinna hun a awm thuai dawn e.
Phuba Lakna
Naktuk tukleh maiah a zirna lamah kal a ngaih leh
tawh dawn avangin thenawmpa te chuan an
chhungkhat laina hnai sawmkhawmin chaw eikhawm
a rawt a, kei pawh a phusa pawlah tangin rilru a
tum neiran chung chuan ka awm ve bawk a.
Thenawmpa fanu lah chuan min inti neitu em em a,
ka bulah a tap deuh chawt a ni ber mai, chu chu ka
duhthusam pawh a ni reng a ni. Zanriah kan kil a,
kan hlim dar dar khawp mai; kan ningnawi vel kan
tih fel hnu chuan kan thu khawmuang hlawm a. Tun
hi a hun chiah a ni, an titi mam mam lai chuan ka
ding hluai a.
“Min lo hrethiam ula, engemaw sawi lawk tur ka nei
a..,”
“Sawi rawh sawi rawh..” an lo ti tliar tliar a.
“A.. Eng lo a nia, tun ang hun tha, in chhungkaw
kim that hun hi ka lo nghak reng thin a…,”
Mak tih hmel deuhin thiani chuan min en hau bawk,
mahse ka sawi chhunzawm zel dawn.
“Pa thara hi min hringtu dik tak, ka pa a nia”
“Eng maw? Enge i sawi awmzia,” hrihhai mekphawk
zetin thiani chuan min melh ka ho mai. Midang lah
chuti bawk, zawhna hlir an mitmengah a awm a, Pa
Thara te nupa erawh zah hmel em emin an kun lap
thung, a va nuam hep hep em!
“Ka’n sawi zo law law ang e, hetiang a
inchhungkaw thiltih khawm a ka tel theih nan hian
hei ka nau (Thenawmpa fanu) hi ka ngaizawng der
a, min hrethiam rawh aw.. Mam.. Hei hi ka tih a tul
tlat a ni. Hei in chhungkaw bil thil tihah min sawm
ta reng bawk a, he ka pa mi tenawm tak nihna hi
hrilh ve cheu ka duh a ni. Thenawm khawvengte
chuan hre mah se ka tan tiin tuman an sawi chhuak
duh lo va, mahse, keimah ngei hian ka sawi chhuah
a ngai a ni, ni lawmni KA PA,” Ka va ti deuh kher a.
Ani chuan thil awmzia a hriat vek avangin a zak
lutuk chu men pawh a meng ngam lo, a khur zawih
zawih.
“A chhungte bulah pawh a zep, a fapa ka nih hi.
Tin, ka pa pawh a nun zawng zawng a tih chhiat
sak bawk a ni. Ka pi leh pu te nun zawng zawng
pawh he mi tenawm hian hreawm takin a siam
bawk a ni. Tin, min hringtu ka nu ngei pawh a
khawvel zawng zawng a tih chhiat sak bawk a ni,”
“Bawiha, chu thu chu tak tak a ni em? A va mak
awm ve, ka awih thei lo. Thara, Lalnunthar thu dik a
ni em?,” Pa thara pa chuan a fapa chu zawtin Putar,
tar tawh tak mitah chuan mittui a lo luang nguai
nguai a.
“Ka pu, tak tak ni e, ka’n sawi zo law law ang e, he
mi tenawm thil tih zawng zawng hi in hriat duh
chuan,”
Ka duh ang ka sawi zo tawh bawk a, ka thawl
huaiin ka hria, ka pa thlarau tan a ka tih theih
hnuhnung ber ti ni pawh in ka in hria. Thenkhat an
tap a, thenkhatin ngaihdam min dil bawk a. Pa
thara chu an kawk sawk sawk mai a, a nupui erawh
tih sual engmah nei lo mahse kawh rawn a tawk ve
tho erawh pawi ka ti a. Tin, ka nau pawh a tap nasa
a, thlem ngial ka tum pawhin a bang thei lo. “Ka u
maw i lo nih a? Engvangin nge min bum?” chhanna
ka nei lo, mahse ka duhthusam erawh ka puitlin. Mi
pali nun ti hreawmtu fanu a ni a, a pa tuhrah a seng
ve ni mai teh se.
Ngaihdam min dil mahse min dil tute kha engmah
hre lo ka hrilh hriat mai an nih avangin awmzia a nei
teh chiam lo. Ka pu phei chuan kut khur zawih
zawihin min kuah a, ka pu ka mitthla a ka mittui a
hnam ve sawk thei nia!
Ni a ral a, thla a liam a, Pa Thara te chhung chu
chhung lamah kawngka an kalh thap reng bawk. A
chhungte chuan chhungkhat a insiam ngheh tumin
ngaihdam dilna nen min rawn be reng bawk a.
Mahse, kha leh chen fahrah nun hmangin ka mal tlat
a, chhungte ka mamawh hranin ka hre lo. Zankhat
chu thenawmah tap ri leh mangang au ri ka hre thut
mai a, rang tak a tlanchhuakin ka va lut rawk a, ka
thil hmuh chuan min va thawng kher em! Pa Thara
chu Bathroomah ama nunna ngei lain a lo inkhai uai
reng chu niin. A tuhrah chu seng a, dam zel a ngam
lo a ni tih a lehkha hnutchhiahah chuan ziakin, ka
laka ngaihdam dilna pawh a ziak tel bawk.
Hmangaihna A Par Vul ta.
Hun a ral ve zel a, Mamit lam pawh ka be khat viau
mai, nikhat chu Office a ka thut mai mai lai leh ka
hmangaih ruk em em whatsapp dp ka check mai
mai lai chuan min rawn call thut mai a, ka phu zuk
tep a ni.
“Hello..”
“Hei induhpa min theihnghilh tawh ami? Aizawlah ka
rawn chho a nia,”
“A ni maw? Tunah khawnge i awm a?,”
A awmna min hrilh hnu chuan a tuk a inhmu turin
kan intiam a, kham lo tak chung chuan kan in
mangtha leh ta.
Hma takah ka haw a, ka in riangte chu nula nei ve
ta lo na na na chu hawl fai tulin ka hre deuh nen;
kan go down a inchung hawl faina tur ka la chu
bawm pakhat ka hawl tel palh a ka lu ah tak hian
min rawn tlak kawrh mai a, a na kher asin.
“Eiah a…… Ka lu panah tak,” tih pahin ka’n tuai vat
vat a. Chu bawm chu dah that leh mai ka tum lai
chuan bawm naran a ni lo riau a hriatna ka nei pek
a. Inchhungah lalutin ka’n hawng chu ka rin loh
deuh thil a lo awm a. Love letter sawmhnih bawr vel
zet tur, a 1st love in ka pa a rawn thawn ho lo ni
rengin. Chhiar pawh ka chhiar lem lo, bawm
mawngah chuan Couple zungbun bawm a lo awm a.
Hawng lehin ka’n en chiang chu Pure Silver nalh zet
mai, a chhung lam a L & R tih lo inchhu a ni a. L hi
ka pa 1st Love, tuna amah dawm hlumtu hi Lily-i
kha a ni tih ka hre tawh a. R hi ka pa sap hming
Ronald kha a ni tih ka hre thiam mai. Ka bun chhin
vel a, ka lo bun tawk chiah lehnghal.
A tuk a lo thlen chuan tun tum chu
ka hmangaih thu ka hrilh ngei ngei ang tih rilru pu
in ka insiam sauh sauh a. Ka thawmhnaw ngainat
ber inbel in ka chhuak nghal a.
Ka thiannu chu hmuin lenchhuahpui ah ka sawm ta
zawk a. Sateek bung lam chu kan pan a, kawng
tluan chuan inchhaih fiamin min haw lo tih hriat zet
hian a nui har har bawk a. Kei erawh engemaw
mawlhtu awm ang maiin a ruk tak chuan ka tawt ru
viau.
Midang an lo awm ve lem loh avang chuan
bunghnuai thutna an siamah thu in bung hlim nuam
tak hnuaiah kan juice ken te in pahin thlifim thaw
heuh heuh chuan min rawn chhem reng bawk a.
A bul tan tu tur ka ni bawk a, kan titi melh melh lai
chuan, “Ih maw.. Thil hrilh tur che ka nei a..,” ka’n
ti thawr a.
“Eng maw? Sawi la,”
Beisei neih hmel zet hian min rawn en kalh a. A
mitmeng fiah kak mai leh atawk chauh a a makeup
hmante, a hmui fawh chakawm hliah hliahte chuan
min ti zam khawp mai.
“Ka hmangaih che,”
“Uang uang suh, chutiang sawi chi pawh a nih loh
hi..”
Ka thusawi chu a haw lo tih ka hria.
“Ka ti tak tak, hman atang tawh khan nang chiah hi
ka la hmangaih che. Ka dinhmun chu i hriatthiam ka
ring, chuvangin ka phu lo che tih ka hria a, ka be
ngam thin lo che a ni,”
“Kei hian asin phu lo che, fahrah ka nih hi, nang ai
pawhin ka fahrah zawk mai thei asin,”
“Chu zawng zawng ai chuan min hmangaih ve em”
tih hriat ka duh.
Ka mitah min en kal a, a zam ve tih erawh ka
hrethiam.
“Ka awmdan zawng zawng atang hian i hriatthiam
ka ring, ka hmangaih zia che chu,”
Ka van lawm tak em! Engmah sawi tawh lovin ka en
vang vang a, ahmui chu dimte a fawpin, “A nih leh
inpa kha?”
“I chhe reuh, kan pa nihte chu mi zawng zawng hian
an chak asin,”
“Hmmh.. Zak lo reuh lutuk mai, khawimaw vawikhat
chiah..”
Ka fawp leh vawng vawng a ka van hlim tehlul em!
Thil pakhat i hriat ka duh, ka chanchin hi engkim
hre kim vek la ka duh a ni,”
“Tehreng mai, sawi ta che kei paw’n sawi tur ka
ngah ngawt ang,”
Min rawn ngheng talh talh a, “Ih maw…. ..”
Ka nu leh pa chanchin, phuba ka lak dan, ka pi leh
pu ka ngaih thin ziate ka hrilh a, min khawngaih em
avang chuan a mittui alo hru leh fap fap thin a, kei
ngei pawh ka lung achhia a, ka insum hram hram
zawk a ni. A tawpah ka pa leh a 1st love chanchin
lungchhiatthlak tak ka hrilh leh chu a mittui hruk
zeuh pahin, “ka nu thu min hrilh thin nen a van
inang em em. Ka nu pawh kha a hmangaih ber nei
thei lovin a awm a, ka pa nen hian an innei ta a. Ka
pian atang a kum rei vak lo ah ka nu leh pa chu an
inthen a, ka pa bulah ka awm daih alawm. Mahse,
tunah chuan ka nu a hmeithai a awmpui a ngai sia
ka nu bul lamah ka awm a ngai tawh a,”
Ka zungbun bun chu ka en vang vang a, ka phelh a,
“he zungbun hi en vang vang teh, ka pa leh a nupui
hual nen an zungbun a nih ka ring,”
Ngun takin a en vang vang a, a mittui chu dan rual
loh in a rawn sur zung zung a. Zungbun chhung
lama L & R tih inchhu chu khawih niap niapin a ka a
hup a, insum tih hriat zet hian a tap zawih zawih a.
“tap tawh suh, ka tan a nuam lo a nia, i tah chuan
ka tap ve vak a ni mai,”
“Min hrethiam rawh aw.. Ka tap lo thei lo a ni, kei
pawh ka nu in kum 18 ka tlin khan he zungbun hi
min pe a, ka nu chuan a hmangaih tak nen an
intawn tawh thu min hrilh a” tih pahin a zungbun
bun lai chu phelhin min pe a.
Ka pa zungbun design ang chiah niin a chhung
lamah chuan L & R tih a lo inchhu ve kalh bawk. Ka
tawt up up a, hrehawm tihna vang erawh a ni si lo.
Pathian remruat dan hi a va’n mak ngai em! In
hmangaih takte chu intawng leh mah se an
thianghlimna an inpe tawn thei lo va. An fa te ve ve
erawh thianghlim taka Biakin hawngin kan innei ta.
Ka pa ka haw tawh lo che asin.
Author : Biaka O’Renthlei
On 09 september 2024, at 03:26, Anonymous commented on 
0 Comments
I ngaihdan han thawh ve teh le!